De staat van het kadaver werd minutieus onderzocht. Foto Martin Baptist Aangespoelde dode walvissen hoeven niet per se te worden afgevoerd en opgeruimd. De kadavers op geschikte plekken laten liggen, is een goede optie. Dat is de conclusie van een studie door Wageningse onderzoekers naar de effecten van het ontbindingsproces van een aangespoelde dwergvinvis die op de Rottumerplaat werd gelegd.
De dwergvinvis Godfried, genoemd naar de schrijver Godfried Bomans, werd eind 2020 gevonden op de Rotturmerplaat. Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer besloten het dier op een geschikte plek te leggen om te ontbinden. Wageningen Marine Research bracht dat proces zeven maanden lang nauwkeurig in beeld. De voorlopige conclusie is dat de natuur er baat bij heeft.
Krompootdoodgraver
‘Met name insecten hebben er jarenlang plezier van’, licht hoofdonderzoeker Martin Baptist toe. Het kadaver trok in totaal 57 verschillende soorten kevers aan, waaronder de krompootdoodgraver en de oeveraaskever. Van de kevers waren 21 soorten nog niet eerder op het eiland aangetroffen. Sommige kevers kwamen van het vasteland op de geur van de rottende walvis af.
Met die geur valt het voor mensen overigens mee. De stankoverlast is volgens de onderzoekers nooit hevig geweest. Wel was het op sommige dagen, als de geur bleef hangen, onprettig om er langere tijd te verblijven. De onderzoekers brachten om de maand een bezoek aan het kadaver om metingen en waarneming te doen. Met camera’s werd het kadaver permanent gevolgd.
Botten
Het kadaver is overigens nog lang niet weg. Baptist schat in dat het nog wel drie jaar kan duren voordat het vlees en de huid helemaal zijn verteerd. ‘En voordat de botten weg zijn, duurt nog veel langer. ‘Dit zijn voorlopige conclusies. Het onderzoek krijgt daarom een vervolg. Maar Rijkswaterstaat moet daar nog geld voor vrijmaken.’
Dichtbij het kadaver sterven planten af door de hoge concentratie stikstof
Martin Baptist, onderzoeker Wageningen Marine Research
Behalve insecten profiteert ook de omringende natuur van een rottend kadaver. Voedingsstoffen die de bodem in sijpelen, maken dat het omringende groen volgens Baptist letterlijk groener is en hoger groeit. ‘Dat komt door dat front aan ingrediënten. Maar dichtbij het kadaver sterven planten af door de hoge concentratie stikstof. Die wordt zo hoog dat het giftig wordt.’
Functie
Of Rijkswaterstaat in het vervolg vaker dode walvissen teruggeeft aan de natuur moet nog blijken. Wel is projectleider Rick Hoeksema enthousiast. ‘Gewoonlijk ruimen we zo’n groot kadaver op. Nu blijkt dat het een functie vervult in het ecosysteem. Dat kun je van tevoren bedenken, maar het is bijzonder om te zien dat het in de praktijk ook zo werkt.’
