Welvaartbias kan een rol spelen bij de AON-cijfers. Zo kende de VS relatief veel natuurrampen, zoals de brand op Maui (augustus 2023) – met honderd doden een van de dodelijkste natuurbranden in de Amerikaanse geschiedenis. Foto Shutterstock Herverzekeraar AON meldde onlangs dat 2023 een natuurrampen-recordjaar was, met meer incidenten (> 400) en meer economische schade (380 miljard dollar) dan ooit. Ook nam de mortaliteit weer toe: met 95 duizend slachtoffers was 2023 het dodelijkste jaar sinds 2010. Rinkelen bij Jeroen Warner, universitair hoofddocent Disaster Studies de alarmbellen?
Hoe betrouwbaar zijn de AON-cijfers?
‘De meest gezaghebbende bron is het EM-DAT jaarrapport van het Center for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) in Leuven, maar de 2023-editie daarvan is nog niet uit. Cijfers van (her)verzekeraars geven vaak best een goede indicatie. In ieder geval stukken beter dan die van overheden, die maar wat gissen of belang hebben bij over- of onderschatting. Wel moet je incalculeren dat in verzekeringscijfers een flinke bias zit naar geïndustrialiseerde landen.’
Speelt die welvaartbias ook een rol bij het sombere beeld over 2023?
‘Dat is goed mogelijk. In 2023 kende de VS, waar veel onroerend goed verzekerd is, vrij veel rampen met miljardenschades: bosbranden, tornado’s. Dat is vette pech voor verzekeraars, maar zegt weinig over hoe ‘erg’ een ramp is. In humanitair opzicht kan pakweg een landverschuiving in het binnenland van Mexico die de krantenkolommen niet eens haalde, veel erger zijn geweest.’
Met zo’n denkframe is het niet raar dat de kwetsbaarheid voor natuurrampen toeneemt
Jeroen Warner, universitair hoofddocent Disaster Studies
Volgens AON is de mortaliteit weer gestegen. Zorgelijk?
‘Tot nu toe was de trend steeds: meer natuurrampen, meer schade, maar minder slachtoffers – met dank aan de steeds betere early warning systems. Dat natuurrampen nu toch weer meer levens eisten, kan een eenmalige uitschieter zijn. Bij de aardbeving in Turkije en Syrië in februari 2023 kwamen zo’n vijftigduizend mensen om, ruim de helft van het totale aantal doden dat AON rapporteert.’
Het bedrijfsleven is slecht voorbereid op rampen, stelt het AON-rapport. Herkenbaar?
‘Bedrijven zijn vaak opportunistisch: wat kost het om goed voorbereid te zijn? En wat zijn de kosten als het een keer goed mis gaat – en hoe groot is het risico daarop? Vaak wagen ze het erop. Ook overheden kijken regelmatig te rooskleurig naar risico’s. Kijk naar Nederland: nog steeds wordt serieus overwogen om te bouwen in de uiterwaarden want ja: woningtekort. Met zo’n denkframe is het niet raar dat de kwetsbaarheid voor natuurrampen toeneemt.’
