Academische vrijheid wereldwijd onder druk

Mensenrechtenorganisatie Scholars at Risk signaleert toenemend aantal aanvallen op academische vrijheid.
A man's mouth sealed in adhesive tape Scholars at Risk telde 181 gevallen van moord, geweld of verdwijning. Foto Shutterstock

Voor de achtste keer heeft Scholars at Risk het jaarverslag Free to think uitgebracht, met een inventarisatie van geweld tegen en onderdrukking van studenten en medewerkers aan universiteiten over de hele wereld. 

De makers telden in 65 landen 391 aanvallen op de academische vrijheid. In 181 gevallen betrof dat moord, geweld of verdwijning. In nog eens 83 gevallen moesten studenten of onderzoekers naar de gevangenis. Anderen werden onder druk gezet om hun baan op te geven, kregen reisbeperkingen opgelegd of moesten zich na valse beschuldigingen voor de rechter verdedigen. 

Oekraïneoorlog 

De impact van de oorlog in Oekraïne is groot. Russische aanvallen en bombardementen hebben daar aanzienlijke schade aangericht aan onderwijs- en onderzoeksinstellingen.  

In Rusland heeft de oorlog de academische vrijheid aan banden gelegd. De Russische academische gemeenschap is geïsoleerd geraakt en wetenschappers en studenten die zich uitspreken tegen de oorlog worden vervolgd en voelen zich genoodzaakt om te vluchten.  

65 landen

Het rapport beschrijft dat de academische vrijheid in 65 landen is afgenomen. Zeker in Hong Kong, waar de Chinese regering de vrijheid van meningsuiting steeds verder inperkt, zet deze trend in rap tempo door. Ook gebeurtenissen in andere landen baren de onderzoekers zorgen. Zo heeft de machtsovername van de Taliban in Afghanistan ervoor gezorgd dat vrouwelijke studenten en academici niet meer naar de universiteit mogen. En in VS deed justitie onderzoek naar een docent nadat studenten hadden geklaagd dat de literatuur voor zijn vak aanstootgevend zou zijn.

Nederland komt niet aan bod in het verslag. Vorig jaar was dat wel het geval, met het meldpunt voor linkse docenten van Forum voor Democratie en de intimidatie van wetenschappers door ‘Vizier op Links’. Mede in reactie daarop is onlangs WetenschapVeilig opgericht, waar wetenschappers dag en nacht terecht kunnen als ze worden bedreigd.  

In het nauw  

Sinds 2011 heeft Scholars at Risk wereldwijd 2.541 incidenten geteld. De organisatie roept overheden en andere partijen op om de academische vrijheid te beschermen. Ook zouden instellingen zich solidair moeten verklaren met academici die in het nauw gedreven worden.  

Lees ook:

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.
  1. “Ook zouden instellingen zich solidair moeten verklaren met academici die in het nauw gedreven worden.” Helemaal mee eens! Is er iemand die weet hoe het ervoor staat met de Scholars at Risk deelname van WUR? Toen in 2017 WURth-While werd opgericht was het idee dat WUR ook (weer) zou gaan participeren in Scholars at Risk, maar hoewel ik dit jaar een aantal keer geprobeerd heb er achter te komen wie zich daar binnen WUR mee bezighoudt, heb ik er vooralsnog niets over kunnen vinden.
    Misschien is dit artikel een wake-up call voor WUR om er (actiever?) werk van te gaan maken?