Foto Tim Wijgerde. Wil je paddenstoelen zien, dan moet je naar buiten. Maar wil je een paddenstoel zien, zoals je hem nog nooit hebt gezien, dan moet je de documentaire Dutch Mushrooms op YouTube bekijken. De documentaire – eigenlijk een vlog – is gemaakt door WUR-wetenschapper Tim Wijgerde en bevat timelapse beelden van vliegenzwammen, aardsterren, stinkzwammen en meer.
Wijgerde is marien bioloog. Maar in zijn vrije tijd fotografeert en filmt hij ‘alles wat vliegt, kruipt of krioelt’. En met een kwaliteit die de vergelijking met werk van de BBC met gemak doorstaat. De jongste productie is er eentje over Nederlandse paddenstoelen, een film van een klein half uur. Daarin neemt Wijgerde de toeschouwer als een David Attenborough bij de hand door het Horsterwold in de Flevopolder.
Timelapse
Die vlogs zijn de jongste ontwikkeling in zijn oeuvre. Begonnen als fotograaf legde Wijgerde zich zeven jaar geleden toe op timelapse opnamen. ‘Ik zag op YouTube een timelapse van koraal. Hé, dacht ik, dat is leuk. Als ik foto’s in series maak, kan ik video’s van processen maken.’ Via timelapse volgde de overgang naar film en bewegend beeld. Met verbluffend resultaat.
Alles in de natuur beweegt, maar vaak op een andere tijdschaal dan de onze
Tim Wijgerde, marien bioloog en filmer
Amper een jaar later verscheen A reef by night and day, een documentaire tjokvol ronduit spectaculaire timelapse beelden van koralen. ‘Koralen zijn dieren’, legt Wijgerde uit, ‘maar omdat ze zo statisch zijn, lijken ze meer op planten. Alles in de natuur beweegt, maar vaak op een andere tijdschaal dan de onze. Het lijkt daardoor heel statisch, maar is juist heel dynamisch. Met timelapse kun je dat goed vastleggen.’
Het gros van die koraalbeelden werd overigens niet op het rif, maar thuis in zijn toenmalige zee-aquarium opgenomen. Die werkwijze is noodzakelijk. ‘Zo werkt de BBC ook. Het is lastig om een camera voor langere tijd achter te laten op een rif met beperkte stroomtoevoer. Bij paddenstoelen kan dat soms wel. Als ze tenminste snel genoeg groeien, zoals de stinkzwam. Die komt in drie uur de grond uit.’
De koraalfilm was nog een klassieke natuurdocumentaire met commentaarstem. In zijn vlogs is Wijgerde prominent aanwezig. Hij begon er een jaar geleden mee. ‘Mensen kijken graag naar andere mensen, willen graag dat iemand zichtbaar is en iets uitlegt’, licht hij die ontwikkeling toe. ‘Ziet het er natuurlijk uit? Dank je, maar ik voel me nog niet echt prettig bij een lens die naar je kijkt. Je moet eraan wennen, jezelf durven laten zien en dat is wel een drempel waar je overheen moet stappen.’
Ik ben een one-man-band, ik doe alles zelf: beeld, geluid en montage
Tim Wijgerde, marien bioloog en filmer
Wijgerde werkt alleen en is autodidact. ‘Ik ben een one-man-band. Ik doe alles zelf: beeld, geluid, montage. Ik heb nooit een cursus gevolgd. Gewoon veel lezen en zoeken op internet.’ En al zijn de beelden haarscherp, zijn apparatuur is vrij eenvoudig. ‘Het zijn gewone consumentencamera’s. Spiegelreflexcamera’s van Nikon, eentje van twaalf jaar oud en eentje van zeven. Met wat Adobe-software en een sterke computer kun je dan bioscoopkwaliteit krijgen. Die koraalfilm is tijdens filmfestivals in een aantal theaters vertoond.’
Tijd
Ondanks de professionele kwaliteit blijft het een hobby. Zij het eentje die heel veel tijd kost. ’Vreselijk veel tijd. Dit paddenstoelenfilmpje heeft me in drie jaar tijd meer dan tweehonderd uur gekost.’ Resteert de vraag waarom hij dit doet. ‘Plezier is het hoofddoel. Als wetenschapper zit je veel binnen. Het filmen verschaft me de prikkel de natuur in te gaan en vast te leggen wat ik zie. Later maak ik daar dan thuis een filmpje van. Die combinatie van creativiteit en buiten zijn, vind ik erg leuk.’
