Foto Jasper Eikelboom Dat is de strekking van een studie waarop ecoloog Jasper Eikelboom deze week promoveerde. Hij leerde de computer olifanten, giraffes en zebra’s te zien op luchtfoto’s van Afrikaanse savannes. En zoals wel vaker blijkt de computer minstens zo goed als, zo niet beter dan de mens. En vooral: onvermoeibaar en goedkoper.
Natuurbeheerders maken al een halve eeuw gebruik van luchtfoto’s om populaties van wild in kaart te brengen. Dat is niet alleen duur en tijdrovend werk, de nauwkeurigheid laat ook te wensen over. Het lijkt er op dat er via luchtfoto’s een onderschatting is van het werkelijke aantal dieren tot aan 80 procent. Zelfs na de toepassing van correctiefactoren, blijft de onzekerheid aanzienlijk.
Je geeft het programma voorbeelden van hoe een olifant eruitziet. Maar ook van datgene wat geen olifant is: de omgeving, de begroeiing, een rots
Jasper Eikelboom, onderzoeker Wildlife Ecology & Conservation
Maar het kan ook anders. Eikelboom leerde het computerprogramma RetinaNet om wild op foto’s te herkennen. Daarvoor gebruikte hij als lesmateriaal honderden luchtfoto’s die zijn genomen in twee natuurparken in Kenya. Eikelboom: ‘Je geeft het programma voorbeelden van hoe een olifant eruitziet. Maar ook van datgene dat geen olifant is: de omgeving, de begroeiing, een rots.’
Daarbij geldt: hoe meer beelden hoe beter. ‘Het programma moet heel veel variatie leren herkennen. Lichtval bijvoorbeeld, de achtergrond, de hoek waaronder de foto is genomen, het tijdstip van de dag en de schaduwen die dat oplevert’, legt Eikelboom uit. Al dat leren kost veel rekenkracht. ‘Dit werk kun je niet doen op een gewone laptop.’
Het algoritme leerde snel. Op ‘examenfoto’s’ zag het programma uiteindelijk meer dan 90 procent van de door de mens gespotte olifanten, giraffes en zebra’s. De mens ziet dus meer. Maar de computer ontwaarde ook dieren die door mensenogen waren gemist. Al met al ziet de computer volgens Eikelboom tot 95 procent van de op de foto’s aanwezige dieren.
Wat precisie betreft is dat nog steeds minder dan wat -met veel inspanning- mensenogen zien. Toch wint volgens Eikelboom de computer het van de mens. In de eerste plaats omdat het veel sneller gaat. De computer doet 1-2 seconden over een foto van 15 megapixels. Daarbij maakt het niet uit of er veel of weinig dieren op de foto staan.
Onvermoeibaar
De computer is daarbij onvermoeibaar en een stuk goedkoper. Eikelboom rekent uit dat voor hetzelfde geld de computer tot tien keer meer terrein in kaart kan brengen dan de mens. Dat levert al met al een veel nauwkeuriger schatting op van het totale aantal dieren dat in een gebied aanwezig is. Zeker als ook foto’s worden meegenomen waarop de mens geen wild ziet.
Het telprogramma is onderdeel van het proefschrift ‘Sentinel Animals’. Hierin beschrijft Jasper Eikelboom hoe je stropers kunt traceren door naar het (vlucht)gedrag van antilopen te kijken. Resource schreef hier eerder over.
