Foto: Eddy Teenstra De meeste boeren proberen kringlooplandbouw vorm te geven binnen het huidige landbouwmodel, maar er zijn ook boeren die een alternatieve bedrijfsvoering en afzetmarkt creëren. Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningse onderzoekers Hans Dagevos en Carolien de Lauwere. Ze interviewden 13 boeren die met kringlooplandbouw bezig zijn.
De gangbare aanpak van kringlooplandbouw richt zich op een efficiënt gebruik van grondstoffen, een gezonde bodem, zo min mogelijk verliezen en recycling van afvalstromen. Deze benadering past in de lineaire take-make-waste-economy, stellen de onderzoekers, en vertrouwt op technologische oplossingen om de kringlopen te sluiten. Met deze benadering kunnen boeren de kosten drukken en voor de wereldmarkt blijven produceren.
Met zulke boeren mogen we hoop houden dat we voorbij het aarzelende beginstadium komen waar de circulaire economie en kringlooplandbouw zich nu in bevinden
Hans Dagevos
Daar tegenover staan boeren die een alternatieve aanpak kiezen. Ze passen hun bedrijfsplan aan, door niet te kiezen voor de maximale productie maar bijvoorbeeld de kwaliteit van de omgeving en producten centraal te stellen. Bovendien zoeken ze nieuwe afzetkanalen en bewuste consumenten voor hun producten. Daarmee werken ze aan een nieuw landbouwmodel van ‘genoeg’ en ‘voldoende’.
Dominant
In de Nederlandse kringloopvisie van het ministerie van LNV is de eerste, adaptieve benadering dominant, stellen Dagevos en De Lauwere in hun artikel ‘Circular business models and circular agriculture: Perceptions and practices of Dutch farmers” in het tijdschrift Sustainability. Maar meerdere van de dertien boeren die ze spraken, kozen voor de alternatieve benadering. Deze boeren vinden de circulaire economie geen business as usual en merken dat het ombouwen van de bestaande landbouw naar kringlooplandbouw méér inhoudt dan de visie van het ministerie van LNV. Hans Dagevos: ‘Met zulke boeren mogen we hoop houden dat we voorbij het aarzelende beginstadium komen waar de circulaire economie en kringlooplandbouw zich nu in bevinden.’
De paper van Dagevos en De Lauwere past in een serie blogs en artikelen van WUR tijdens de Week van de Circulariteit.