Foto: Jitte Groothuis De studie is een samenwerking met onderzoekers van Groningen, onder leiding van de Wageningse moleculair biologe Eveline Verhulst. Het onderzoek staat beschreven in het prestigieuze Science. Verhulst studeerde en promoveerde in Groningen en kwam zeven jaar geleden naar Wageningen, waar ze nu werkt bij de leerstoelgroep Entomologie.
Nasonia
Verhulst bestudeert hoe sluispwespen van het geslacht Nasonia het geslacht van hun nakomelingen bepalen. Van veel vliesvleugelige insecten als mieren en bijen is bekend hoe uit de ene eicel een vrouwtje komt en uit de andere een mannetje. Maar dat gangbare model gaat niet op voor Nasionia. Verhulst heeft dat raadsel nu voor een groot deel opgelost.
Nasonia-sluipwespen hebben de eigenschap dat voor de vorming van dochters altijd een mannetje nodig is. Zonder paring ontstaan uit de eicel mannetjes. Verhulst ontdekte welk gen van het mannetje voor die ontwikkeling tot dochters verantwoordelijk is. Dit gen is wom gedoopt, wat staat voor wasp overruler of masculinization. Het doorbreekt de (standaard) ontwikkeling tot mannetjes.
Uit
Opmerkelijk genoeg hebben vrouwtjes zelf ook wom in hun genenpakket. Maar bij vrouwelijke sluipwespen staat dit gen altijd in de uit-stand. Er is dus mannelijk wom nodig om dochters te maken. Verhulst weet nog niet hoe het komt dat het vrouwelijke wom inactief is. Sluipwespen worden gebruikt in de biologische bestrijding.
Resource magazine gaat in het volgende nummer (donderdag 3 december) uitvoerig in op het onderzoek van Eveline Verhulst.
