Foto: Laura Mommers Muggen, de vrouwtjes tenminste, hebben het voorzien op bloed. De vrouwen hebben het bloed nodig om eitjes te leggen. De muggensoort Anopheles coluzzii heeft een voorkeur voor mensen. Preciezer: voor sommige mensen. Promovenda Marieke de Swart zoekt uit hoe dat komt. En met een reden: de ‘coluzzii’ is een van de belangrijkste vectoren (dragers) van de malariaparasiet.
Zweet
Dat muggen kieskeurig zijn is al langer bekend. Sommige mensen zijn aantrekkelijker voor muggen dan andere. Zweet en bacteriën die zweet omzetten in vluchtige stoffen die aantrekkelijk zijn voor muggen, spelen daarbij een rol. ‘Maar daarmee weten we nog niet waarom dat zo is. Ik kijk daarom naar de rol van het bloed zelf. Het lijkt erop dat het bloed van sommige mensen beter is voor het leggen van eitjes dan dat van anderen.’ De vraag is wat daarvan de oorzaak is.
Het lijkt erop dat het bloed van sommige mensen beter is voor het leggen van eitjes dan dat van anderen.
Marieke de Swart
De aandacht richt zich daarbij met name op de rol van aminozuren. ‘We weten dat sommige aminozuren nodig zijn voor het leggen van eitjes. Misschien hebben muggen voorkeur voor bloed met hogere concentraties van die aminozuren, die ze op de een of andere manier detecteren.’ Daarnaast onderzoekt De Swart samen met de Radboud Universiteit of het immuunsysteem een rol speelt. ‘We kijken of verschil in afweer een rol speelt in de aantrekkelijkheid voor muggen.’
Maar alles staat of valt dus bij het hebben van proefpersonen. De Swart heeft 50 niet rokende, niet te dikke (BMI<25), gezonde mannen van 18-65 jaar nodig. De focus ligt op mannen, omdat vrouwen vanwege de menstruatiecyclus meer verschillen in geur. Die variantie bemoeilijkt het onderzoek. De mannen moeten bloed en zweet afstaan. En dus in vier sessies van een kwartier dienen als voedsel voor 20 hongerige vrouwtjesmuggen.
Kwelling
Dat laatste gebeurt door de onderarm op een emmertje met muggen te laten rusten. Je moet dus tegen muggen kunnen. De Swart rekruteert de proefpersonen in eerste instantie op de campus. Tegenover de kwelling staat in totaal 100 euro. En de wetenschap dat het voor een goed doel is. Malaria is nog steeds een ziekte die wereldwijd veel slachtoffers maakt. Overigens, en voor alle duidelijkheid, zijn de muggen waarmee wordt gewerkt niet besmet.
