[Commentaar] Pal staan voor de wetenschap

Als opdrachtgevers of andere belanghebbenden met resultaten aan de haal gaan.
Toen staatssecretaris Jean Rummenie de wolvenstudie onlangs naar de Tweede Kamer stuurde met de kwalificatie ‘onbruikbaar’, reageerde WUR als door een wesp gestoken. Foto Shutterstock

Ruzietjes tussen onderzoekers en de opdrachtgever blijven meestal binnenskamers. Het jongste wolvenrapport van WUR is een uitzondering op die regel. Toen staatssecretaris Jean Rummenie de wolvenstudie onlangs naar de Tweede Kamer stuurde met de kwalificatie ‘onbruikbaar’, reageerde WUR als door een wesp gestoken.

De studie brengt in kaart voor hoeveel wolven er ecologisch en juridisch ruimte is in ons land. Het antwoord, minimaal twee keer zoveel dan er al zijn, bevalt Rummenie niet. Hij kan er niks mee als hij wil ingrijpen om maatregelen te nemen tegen wolven. Strikt genomen heeft hij gelijk: het rapport is daarvoor onbruikbaar.

Die term schoot WUR evenwel in het verkeerde keelgat. ‘Dat de conclusies de staatssecretaris niet goed uitkomen, maakt ze niet minder waar’, liet de WUR-persvoorlichter boos weten. De onderzoekers hadden precies aan de opdracht voldaan. Oog voor maatschappelijk draagvlak maakte daar geen onderdeel van uit. Dat gaf het ministerie in reactie ook ruiterlijk toe.

De relatie tussen onderzoekers en opdrachtgevers is delicaat. Je bijt immers niet zomaar in de hand die je voedt. Onenigheid komt vaak bij toeval naar buiten. Zoals in 2021 toen WUR-ecologen een nieuwe methode presenteerden om de gevolgen van stikstof voor de natuur in kaart te brengen. Die methode was volgens de onderzoekers betrouwbaar.

Dat woord veranderde in de versie die de minister naar de Kamer stuurde in ‘plausibel’. Een nuanceverschil, waar achter de schermen een flink robbertje vechten met opdrachtgever LNV aan vooraf ging. De storm werd vervolgens op klassieke wijze geluwd: de onderzoekers kregen geld voor aanvullend onderzoek.

Waar de belangen groot zijn, wordt elk woord gewogen. Een studie (uit 2007) naar mogelijke gezondheidseffecten van biologisch voedsel bij kippen kreeg vijf jaar geleden alsnog een staartje. Onderzoeksprogramma Zembla legde de ruzie bloot tussen de onderzoekers over de conclusie of biologisch voer gezonder is.

De ophef leidde ook hier tot nieuw onderzoek. De resultaten daarvan komen naar verwachting binnenkort naar buiten. Het akkefietje tussen Rummenie en WUR werd overigens ook opgelost met vervolgonderzoek. Niet door WUR, maar een externe derde partij. Pal staan voor de wetenschap heeft kennelijk een prijs.

Dat WUR pal staat voor haar onderzoekers en de wetenschap is niet meer dan normaal. Dat het zo openlijk en in felle bewoordingen gebeurt is dat niet. Dat zou best vaker mogen als opdrachtgevers of andere belanghebbenden op oneigenlijke manier met resultaten aan de haal gaan. 

Het commentaar verwoordt standpunten en analyses van de redactie. Het komt tot stand na een discussie tussen redactieleden.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.