Illustratie Danyan Liu De Bijlmer in Amsterdam behoeft een flinke make-over. Een aanpak die de modernistische wijk groener en ‘zachter’ maakt. Rewilding Bijlmer heet de visie die WUR-docente Danyan Liu presenteert in het Amsterdam Museum. Zij is één van de geselecteerde deelnemers aan Refreshing Amsterdam#3: Imagine the future.
De in China geboren en getogen Liu (Landschapsarchitectuur en Ruimtelijke Planning) weet waarover ze het heeft. Ze woonde anderhalf jaar in de Bijlmer in Zandkasteel, het voormalige hoofdkantoor van ING. Vanuit haar raam observeerde ze de wijk en haar bewoners. ‘Een heel unieke plek, heel divers met veel mensen van kleur. Heel erg anders dan Delft, waar ik heb gestudeerd.’
Wit bankpersoneel
‘Tegelijkertijd is het ook de plek waar ING en al die andere bedrijven hun kantoor hebben’, vertelt ze. ‘Wit bank- en bedrijfspersoneel domineert doordeweeks de openbare ruimte. ’s Avonds is het er stil en zie je alleen lokale bewoners. Dan komen mensen uit Zuidoost naar de Bijlmer om te recreëren.’ Een heel verschillende dynamiek, constateerde Liu. ‘Nieuwe ontwikkelingen zoals huurappartementen, dakterrassen, pokebowl en winkeltjes dienen vooral de vastgoedontwikkelaars, terwijl de openbare ruimte wordt verwaarloosd.’
Zou dat niet anders kunnen, vroeg ze zich af. In haar poging dingen te veranderen, begon ze zich te verdiepen in de geschiedenis van de Bijlmer. ‘Ik wilde begrijpen waarom de wijk zo gebouwd was als-ie is.’ Ze ontdekte over de Bijlmermeer, de drooglegging en uiteindelijk de bouw in de stijl van het modernisme van de invloedrijke architect Le Corbusier. Ze luisterde naar oude interviews met de wethouder en architecten die aan de wieg stonden van de wijk.
‘De modernisten zagen de stad als een machine’, licht Liu toe. ‘Alles moest functioneel zijn, zoals in een machine. Verkeersstromen werden gescheiden. In die rationele en masculiene aanpak – veel van de architecten waren man – was weinig aandacht voor gevoel en ervaring. Men is vergeten dat mensen elkaar willen ontmoeten in de openbare ruimte. Dat bedoel ik met het weer zachter maken van de Bijlmer.’
Men is vergeten dat mensen elkaar willen ontmoeten in de openbare ruimte
Danyan Liu, docente Landschapsarchitectuur
Ergens tijdens haar als hobby gestarte project stuitte ze op Refreshing Amsterdam en de prijsvraag. Haar inzending is een van de twintig ‘dromen’ die zijn gekozen en worden tentoongesteld naast het werk van professionele kunstenaars. Dat ‘zien’ betreft de uitleg van haar ideeën. Liu stelde een vijftal uitgangspunten op voor het ‘verwilderen’ van de Bijlmer.
Omarm diversiteit
Die uitgangspunten staan haaks op de starheid van de modernisten. De Bijlmer is volgens Liu geen machine maar een organisme dat leeft en verandert. Omarm diversiteit en maak ruimte voor minderheden. Ontwerp op zo’n manier dat kinderen buiten kunnen spelen, vrouwen zich veilig voelen op straat, ouderen elkaar kunnen ontmoeten en daklozen op een bankje kunnen rusten.
Die visie is niet uitgewerkt in een ontwerp. Liu: ‘Een ontwerp is maar één van de vele mogelijke toekomsten. Ik wil die mogelijkheden niet inperken door er eentje uit te lichten. Ik heb wel collages gemaakt, waarin mijn ideeën bij elkaar komen. Quick and dirty. En kennelijk komt het over. Uit de eerste reacties merk ik dat mensen het begrijpen.’
