Jiska Taal naast een stuw in het Binnenveld. Foto Guy Ackermans Het gemiddelde bestuurslid van een waterschap is een man van zestig plus. Hoog tijd voor meer variatie, vindt bachelorstudent International Land and Water Management Jiska Taal (20) en dus stelt ze zichzelf op 15 maart verkiesbaar.
Wat zijn dat eigenlijk: waterschappen?
‘Waterschappen zijn de oudste overheidssystemen die we hebben in Nederland. De eerste waterschappen stammen uit de dertiende eeuw. Kort gezegd zorgen waterschappen voor waterbeheer in de meest ruime zin: van de kwaliteit van het oppervlaktewater en rioolwaterzuivering tot het beschermen van mensen tegen het water door bijvoorbeeld dijken.’
Je studeert International Land and Water Management. Ben je via je studie geïnteresseerd geraakt in de waterschapsverkiezingen?
‘Het was juist andersom: ik ben door de waterschappen bij mijn studie uitgekomen. Toen ik op de middelbare school zat, kwam iemand van het hoogheemraadschap Delfland – een duur woord voor waterschap – langs in de klas. Ze waren op zoek naar jeugdbestuurders. Ik heb toen gesolliciteerd en aan een jeugdverkiezing meegedaan. Voor ik het wist zat ik vier jaar in het jeugdbestuur, waarvan één jaar als jeugddijkgraaf van heel Nederland. Ik heb er veel geleerd over waterschappen en gezien hoe belangrijk dat werk is. Daardoor ben ik hier International Land en Water Management gaan studeren.’
Nu wil je weer het waterschapsbestuur in. Waarom?
‘Na het jeugdbestuur ben ik de waterschappen altijd blijven volgen. Het waterschapsbestuur doe je voor vier jaar. Ik heb getwijfeld of dat niet te veel tijd kost naast mijn studie: ik wil mijn bachelor afronden en overweeg een dubbele master te doen. Ook vroeg ik me af of ik al genoeg kennis heb. Maar na gesprekken met verschillende mensen dacht ik: weet je wat, ik ga het gewoon doen. Het werk is superinteressant en ik vind dat er echt wat moet veranderen. Ik kan nog veel leren, maar ik hoef het niet in mijn eentje te doen en met mijn achtergrond qua studie en mijn ervaring in het jeugdbestuur, komt het vast goed. Dus nu sta ik op de lijst van de Algemene Waterschapspartij. Die partij heeft geen connecties met politieke partijen en bestuurt vanuit deskundigheid.’
Wat moet er veranderen?
‘De meeste waterschapsbesturen bestaan vooral uit mannen van zestig plus. Ik ben drie keer zo jong als de gemiddelde leeftijd en ik ben een vrouw. Het is goed dat mensen met verschillende perspectieven meebeslissen. Nu worden er voor ons beslissingen genomen en hebben wij zelf geen echte stem. Een van mijn prioriteiten is de lange termijn. Waterschappen maken nu plannen voor 2050, maar tegen die tijd ben ik nog niet eens vijftig. Dus ik zeg: kom met een visie voor 2100. En weeg bij elk besluit of plan de gevolgen af voor toekomstige generaties. Ik sta voor klimaatmitigatie: nú dingen veranderen om te zorgen dat de effecten van klimaatverandering beperkt worden. Als we dat doen, zijn in de toekomst minder grote maatregelen nodig. En ik wil me gaan bezighouden met de verdroging van de Veluwe. Omdat er veel naaldbossen staan, verdampt er veel water en droogt het gebied uit. Door de bossen geleidelijk om te vormen tot loofbossen, zorg je voor een betere waterhuishouding en verbetert de biodiversiteit.’
Hoe sluit jouw studie hierop aan?
‘Ik heb een minor Bos- en Natuurbeheer gedaan en dat smaakt naar meer. Ik wil de master Forest and Nature Conservation gaan combineren met mijn eigen master, International Land and Water Management. De wisselwerking tussen die twee vakgebieden is interessant. Kijk naar de verdroging van de Veluwe waar ik het net over had, waar een ander type bos de waterhuishouding kan verbeteren.’
Dat lijkt me veel: twee masters en het waterschapsbestuur.
‘Het gaat natuurlijk tijd kosten. Dat vind ik niet erg omdat ik dit superinteressant vind en ik Nederland graag een stukje mooier wil maken en beter wil beschermen. Studievertraging loop ik sowieso wel op, maar dat neem ik voor lief.’
Er komen campagneborden met mijn hoofd erop. Dat lijkt me wel gek
Hoeveel stemmen heb je nodig?
‘Ik sta op plek vier van de lijst van de Algemene Waterschapspartij van waterschap Vallei en Veluwe, waar Wageningen onder valt. Ze hebben nu een fractie van drie personen, dus het wordt spannend, maar er bestaat een redelijke kans dat ik word gekozen. En voor een voorkeursstem wordt uitgegaan van zo’n 4.500 tot 5.000 stemmen. Ik probeer me daar niet te veel mee bezig te houden. Iedereen die woont in het gebied van het waterschap mag stemmen, dus ook internationale studenten en medewerkers. Binnenkort komen er campagneborden in Wageningen te hangen met mijn hoofd erop. Dat lijkt me wel gek en er zullen vast wat snorren op worden getekend. Maar ik ben er wel trots op.’
Over waterschappen
* De waterschappen zijn het oudste bestuursorgaan in Nederland. Het eerste waterschap,
het Hoogheemraadschap van Rijnland, stamt uit 1255 (ruim driehonderd jaar voordat
Nederland onafhankelijk werd).
* Ooit waren er duizenden kleine waterschappen. Door de jaren heen zijn die gefuseerd om
efficiënter te kunnen werken. In 1950 waren er nog 2.600 waterschappen; in 1980 260 en in 2023 nog 21.
* Waterschappen zijn onder meer verantwoordelijk voor waterkering (droge voeten),
waterkwaliteit en waterkwantiteit.
* De waterschappen onderhouden samen zo’n 18.000 kilometer aan waterkeringen
zoals dammen, dijken en sluizen.
