Michiel Köhne, universitair docent Rechtsantropologie, zet De Zaaier hét protestsymbool bij uitstek op: een baret, uitgevoerd in Alarmdag-rood. Foto Sven Menschel Tekst Marieke Enter
Structureel 1,1 miljard euro erbij. Dat is waarvoor universiteitsmedewerkers en studenten vandaag door heel Nederland op de spreekwoordelijke barricaden klimmen. In Wageningen kreeg de actie onder meer gestalte door De Zaaier een rode protestbaret te geven.
Verenigd onder de noemer Normaal Academisch Peil luiden bestuurders, medewerkers en studenten van alle veertien Nederlandse universiteiten vandaag de noodklok. Ze slaan alarm over de onhoudbare druk waaronder het wetenschappelijke onderwijs staat door langdurige onderfinanciering.
Symbool van protest
Niet alleen in Den Haag, maar door heel Nederland wordt vandaag op uiteenlopende manieren actiegevoerd. Op de Wageningse campus werd bijvoorbeeld De Zaaier, het iconische standbeeld bij Atlas-gebouw, voorzien van hét protestsymbool bij uitstek: een baret, uitgevoerd in Alarmdag-rood.
Lekker paradoxaal ja, dat tijdgebrek je verhindert om te demonstreren voor meer tijd en minder werkdruk
Michiel Köhne, universitair docent Rechtsantropologie
Universitair docent Michiel Köhne (Rechtsantropologie) was een van de initiatiefnemers. ‘Hoewel we veel medestanders hebben, waren we maar met z’n vijven. Heel coronaveilig dus, maar thuiswerken en – oh ironie – overvolle agenda’s speelden ook een rol. Lekker paradoxaal ja, dat tijdgebrek je verhindert om te demonstreren voor meer tijd en minder werkdruk.’
Onderzoeksagenda
Dat gold bijvoorbeeld voor Han Wiskerke (hoogleraar Rurale Sociologie), die de ‘bestorming’ van De Zaaier niet kon bijwonen vanwege andere verplichtingen. Toch liet hij wel van zich horen: hij schreef een blog over zijn eigen ervaringen met structurele onderfinanciering, een van de actievormen die NormaalAcademischPeil.nl voorstelde. ‘Het stelt aan de kaak hoe alles enorm competitief is geworden en hoe je als leerstoelhouder continu bezig bent met geld binnenhalen voor onderzoek. Daardoor bestaat het gevaar dat je onderzoeksagenda steeds meer wordt bepaald door de inhoudelijke prioriteiten en randvoorwaarden van financiers’, aldus Wiskerke.
Daarnaast luidde hij de alarmklok door de structurele werkdruk op de agenda te zetten tijdens het maandelijkse departementsoverleg van Maatschappijwetenschappen op deze alarmdag-dinsdag.
Illustratief
Ook bij universitair hoofddocent Rolf Groeneveld (Milieueconomie en Natuurlijke Hulpbronnen) was tijdgebrek spelbreker om vandaag lijfelijk mee te doen aan de acties. ‘Ik heb ondertussen alweer vijf afspraken die ik niet kan verzetten. Wat het probleem ook wel weer illustreert, natuurlijk’, liet hij eind vorige week weten. ‘Ik ben wel blij dat WUR zich achter de acties heeft geschaard.’
a
Van actievoerder Köhne had WUR nog wel actiever en luider van zich mogen laten horen op deze Alarmdag. ‘Al was het maar uit solidariteit met de universiteiten waar de situatie nóg nijpender is. WUR heeft de relatieve luxe dat we als technische universiteit extra geld hebben gekregen, ten koste van de budgetten van andere universiteiten – met schrikbarende gevolgen. Ik hoor verhalen over U(H)D’ers en hoogleraren die alleen maar onderwijsuren maken en totaal niet meer toekomen aan onderzoek; over veelbelovende wetenschappers die van jaarcontract naar jaarcontract hoppen en amper kans maken op een vaste aanstelling. Ik maak me echt zorgen over wat dat betekent voor de academische kwaliteit in Nederland.’
Dat je onderzoeksagenda steeds meer wordt bepaald door de inhoudelijke prioriteiten en randvoorwaarden van financiers
Han Wiskerke, hoogleraar Rurale Sociologie
De acties op deze Alarmdag zijn bedoeld om het toekomstige kabinet wakker te schudden over de structurele onderfinanciering van de Nederlandse universiteiten. De rijksfinanciering houdt al jarenlang allesbehalve gelijke tred met de forse groei van het aantal studenten. De VSNU becijferde dat de rijksbijdrage per student in de loop der tijd is gedaald van 20.000 euro in 2002 tot net iets meer dan 15.000 euro vorig jaar. ‘Daardoor krijgen studenten niet meer het onderwijs dat ze verdienen en staat wetenschappers het water aan de lippen’, aldus de actiesite van Normaal Academisch Peil.
Volgens de actievoerders moet er structureel 1,1 miljard euro extra geïnvesteerd worden in de universiteiten. ‘Alleen dan krijgen we het wetenschappelijk onderwijs in Nederland weer op Normaal Academisch Peil.’ Eenzelfde bedrag werd eerder al berekend door de actiegroep WOinActie; een onderzoeksrapport van PWC bevestigde vorige maand dat universiteiten 800 miljoen structureel tekortkomen, plus 300 miljoen incidenteel.
