‘Geen “coronadiploma’s” bij WUR’

Tekst: Milou van der Horst, Luuk Zegers

Alle leerdoelen van alle WUR-opleidingen kunnen dit academisch jaar nog worden gehaald, zolang het geplande (inhaal)onderwijs niet uitvalt door coronamaatregelen. Dat blijkt uit een recente analyse van de onderwijskwaliteit.

In een marathonbijeenkomst met alle opleidingsdirecteuren, de Board of Education en de examencommissies werden alle WUR-opleidingen nagelopen. Dat werd gedaan aan de hand van rapporten waarin de opleidingsdirecteuren beschreven hoe alle vakken binnen hun opleiding scoren op de leerdoelen op opleidingsniveau.

Leerdoelen op opleidingsniveau zijn niet hetzelfde als leerdoelen op vakniveau. Afgelopen oktober gaf het college van bestuur docenten het mandaat om leerdoelen op vakniveau aan te passen om de werkdruk doenlijk te houden. Rector magnificus Arthur Mol zei toen dat we in tijden van corona ‘moeten accepteren dat niet altijd alle leeruitkomsten per vak haalbaar zijn’. De leerdoelen per opleiding – de eindtermen voor het voor het diploma – bleven wel overeind staan en zijn dus nog haalbaar, volgens de analyse.

Onderwijsdecaan Arnold Bregt had verwacht dat de schade groter zou zijn na een jaar coronaonderwijs. ‘Officieel is de onderwijskwaliteit van opleidingen niet achteruit gegaan. Heel bijzonder. Er worden dus geen coronadiploma’s uitgedeeld bij WUR.’ Volgens Bregt is dat vooral te danken aan ieders inzet om alles uit het online onderwijs te halen.

Praktijkonderwijs

Toch is dat niet het hele verhaal, ziet ook Bregt. Opleidingen formuleren zo’n tien tot twaalf abstracte leerdoelen, waarbij vooral wordt gekeken naar kennisniveau. Voor praktische vaardigheden is minder aandacht, terwijl juist het praktijkonderwijs waarin die vaardigheden worden opgedaan, moeilijk online te vervangen is.

Ook belangrijke onderwijselementen zoals groepswerk worden wel degelijk aangetast, zegt Bregt. ‘Je kunt persoonlijke interactie in groepen niet voldoende online vervangen en dat is jammer.’ Daar tegenover stelt hij dat er in deze tijd ook andere belangrijke digitale en technische vaardigheden worden aangeleerd die geen leerdoel zijn.

Reparatieplannen

Het is de tweede keer dat de onderwijskwaliteit in coronatijd op deze manier in kaart wordt gebracht. De eerste keer was na het einde van vorig collegejaar, afgelopen zomer. Toen was er een aantal opleidingen dat de leerdoelen op opleidingsniveau niet volledig had gehaald, zoals Biotechnologie en Moleculaire Levenswetenschappen. Voor die opleidingen werden reparatieplannen opgesteld. Opleidingsdirecteur Biotechnologie Sonja Isken: ‘Het is gelukt om veel van de gemiste practicumvaardigheden in te halen. Een deel van de practica moeten we nog in de zesde periode inhalen.’

Er komt een punt waarop we gemiste vaardigheden niet meer binnen de opleiding kunnen inhalen als de maatregelen voortduren

Opleidingsdirecteur Biotechnologie Sonja Isken

Of die practica straks door kunnen gaan, hangt af van de coronamaatregelen. Isken: ‘Door de huidige lockdown kunnen we namelijk alweer niet doen wat we gepland hadden. Er komt een punt waarop we gemiste vaardigheden niet meer binnen de opleiding kunnen inhalen als de maatregelen voortduren.’

Practica die wél doorgaan, zijn in veel gevallen wél leerzamer geworden, zegt Isken. ‘Studenten moeten sommige practica nu gedwongen individueel uitvoeren, waardoor ze extra veel leren.’ Daarnaast lijken studenten serieuzer te zijn geworden. Isken: ‘Ik hoor dat studenten beter voorbereid naar practica komen, omdat ze de weinige uren efficiënt willen gebruiken.’

‘Meer practica is altijd fijner’

Ook opleidingsdirecteur Plantenwetenschappen Anja Kuipers ziet dat de knelpunten vooral liggen bij de practica. ‘Hoe moeilijk het is om de leerdoelen van een opleiding te halen, hangt denk ik samen met hoeveel praktische vaardigheden er in die opleiding zitten.’

‘Voor corona gaven we meer practica dan nu’, zegt Kuipers. ‘De practica zijn nu ingericht op veilig werken binnen de coronamaatregelen. Daardoor zijn er minder en kortere practica. Meer practica is altijd fijner, maar zolang we op deze manier door kunnen gaan, zijn de opleidingsleerdoelen wel in stand te houden. Alleen zijn de praktische vaardigheden van studenten wel minder dan vóór corona, omdat ze minder mogelijkheden hebben om die vaardigheden te oefenen. Maar uiteindelijk gaan ze die vaardigheden toch gebruiken als ze met hun thesis aan de slag gaan.’

Laten we vooral hopen dat we weer snel naar de campus kunnen

Opleidingsdirecteur Biotechnologie Sonja Isken

Geen coronadiploma’s dus? ‘Daar ben ik het wel mee eens’, zegt Kuipers. ‘Hier en daar zal er best een keer iets niet gehaald worden, maar grosso modo doen we het best goed. Online onderwijs schept ook nieuwe mogelijkheden. We kunnen een keer een docent uit Afrika een gastcollege laten geven, dat is een stuk laagdrempeliger dan iemand invliegen. En studenten leren ook dingen die niet in de leerdoelen staan. Ik verwacht dat we na corona meer op afstand gaan werken. Zij hebben de online tools dan al in de vingers en kunnen online samenwerken.’

Vergaande opties

In de marathonbijeenkomst kwam ook de mogelijkheid ter sprake om opleidingen te verlengen, mochten de leerdoelen van de opleidingen in gevaar komen. Isken: ‘Ik vond het prettig dat ook zulke vergaande opties open besproken konden worden. Maar laten we vooral hopen dat we weer snel naar de campus kunnen.’

Lees ook:

Lees ook:

35 Engelstalige bachelors krijgen NL-variant

[De stelling] ‘Wisselen van numerieke naar binaire beoordeling komt Nederlandse schoolsysteem ten goede’

Afscheid van een optimist