‘De mens een superroofdier? Veel te simpel’

Het aantal grote wilde dieren neemt af doordat wij ze opeten. Dat zou blijken uit onderzoek naar bijna 300 grote diersoorten, zoals olifanten, wilde zwijnen, haaien en walvissen. De mens is een superroofdier, stellen de onderzoekers. Veel te simpel gezegd, reageert Bram Büscher, hoogleraar Sociologie van Ontwikkeling en Verandering.
Foto: Shutterstock

Waarom ben je het niet eens met de conclusie van de onderzoekers?

‘Consumptie speelt inderdaad een belangrijke rol bij de achteruitgang van grote diersoorten. Maar zijn dat luxe stukjes vlees voor de elite, of is het consumptie door lokale gemeenschappen die hiervan afhankelijk zijn voor hun voedselvoorziening? En gaat het om directe impact, omdat we die dieren opeten, of indirecte impact als gevolg van veranderd landgebruik? Daar maakt deze studie weinig onderscheid in. De onderzoekers wijzen met name op de jacht. Terwijl het grootste probleem is dat wildconsumptie is ingebed in zowel legale als illegale wereldmarkten. Dat is heel iets anders dan mensen die wild eten als onderdeel van hun cultuur en die daar ook echt van afhankelijk van zijn. Als je alles langs dezelfde lat legt, zoals deze onderzoekers doen, verberg je enorme ongelijkheden.’

De mens als ‘superroofdier’, zit daar iets in?

‘Dat vind ik een beetje onzin. We hebben enorme destructieve capaciteit, maar er is geen sprake van een lineair verloop, waarbij wij steeds beter zijn geworden als roofdier. Het verklaart bijvoorbeeld niet waarom sommige diersoorten sinds de jaren zestig en zeventig juist een comeback hebben gemaakt. Denk aan de neushoorn. Die populatie is door blanke jagers teruggebracht naar een paar honderd, maar door beschermingsmaatregelen en fokprojecten zijn het er, ondanks recente stroperij, rond de 20 duizend.’

Dus allemaal wat minder eten is niet de oplossing?

‘De auteurs stellen dat we dat moeten doen. Maar de wereldeconomie draait om groei, met de veronderstelling dat ook consumptie en handel moeten toenemen. En dat kan soms hard botsen met westerse ideeën van natuurbescherming. Dat zie je ook in politieke bewegingen, kijk maar naar president Bolsonaro die in de Amazone in Brazilië vrij baan wil voor ontwikkeling van de agro-industrie. Dit ga je niet oplossen door de mens als superroofdier aan te wijzen. Dan ga je voorbij aan de complexiteit in politiek en machtsverhoudingen rondom natuurbescherming en voedselproductie en -consumptie.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.