Illustratie Stijn Schreven Een mislukte proef, een afgewezen artikel: in de wetenschap wordt het al gauw bestempeld als falen. En erover praten? Dacht het niet. In deze rubriek doen collega’s dat wel. Want falen is nuttig. Dit keer Rody Blom, postdoc bij Entomologie.
‘Muggen vangen, tellen en classificeren in bebouwd gebied en in de uiterwaarden. Dat was een van mijn onderzoeken tijdens mijn promotietraject. Zo wilde ik achterhalen hoe de muggenactiviteit verschilt per locatie en door het seizoen heen. Ik kocht zes moderne muggenvallen: kegelvormige units die muggen aantrekken met CO2, waarna een ventilator ze naar binnen zuigt. Een ingebouwde teller registreert hoeveel beestjes er gevangen worden.
We konden de aanwas van muggen niet bijbenen; de studie ging ten onder aan het eigen succes
‘De vallen plaatste ik in de natuur en elke week haalde ik de vallen leeg en ging de vangst de vriezer in. Hoewel de val automatisch muggen telt, wilde ik die data handmatig controleren. Dat betekende elke mug tellen en de soort identificeren. Een ijverige student hielp mee. Toen ik op een zomerdag de vriezerdeur opentrok, mijn handen vol zakjes muggen om erbij te proppen, zag ik dat die vriezer echt vol begon te raken. We konden de aanwas van gevangen muggen niet bijbenen. Toch bleef ik optimistisch. Gewoon hard doorwerken, dacht ik. Pas toen ook mijn tweede student het werk niet afkreeg binnen zijn projectperiode, besefte ik: het gaat niet lukken. Tellen was een te traag proces en de studie ging ten onder aan het eigen succes. Samen met mijn promotoren hakte ik de knoop door. Ik zou het onderzoek niet opnemen in mijn proefschrift. Zonde, want ik wist dat er waardevolle data tussen zaten.
‘Vier jaar later ligt het onderzoek nog steeds op de plank. Ik baal van mijn inschattingsfout. Tegenwoordig heb ik meer ervaring met muggenvallen en weet ik beter hoeveel muggen – en dus hoeveel werk – zo’n val oplevert. Opgeven wil ik niet, dus ga ik nu alleen eerder getelde muggen gebruiken om de teller te valideren. De eerste data tonen dat muggen extra actief zijn rond zonsondergang, zoals we vermoedden. Toch jammer. Had ik deze keuze eerder gemaakt, dan had dit gewoon in mijn proefschrift gestaan.’
