‘Dat lesgeven, dat doe ik maar erbij, ik vind dat niet interessant, het gaat mij om onderzoek doen,’ vertrouwde mijn docent mij toe. We waren in gesprek over de didactiek van het vak. We waren het niet eens. In onze discussie daalden we dieper af naar wat we eigenlijk wilden en verwachtten. Dat deze docent zijn desinteresse zo eerlijk toegaf verraste me. Achteraf begreep ik het beter: bij promotietrajecten of onderzoekaanstellingen, worden docenten geselecteerd op hun motivatie en talent voor onderzoek. Ohja, lesgeven moet je er ook bij doen.
Soms gaat dat heel goed, maar lang niet altijd. Lesgeven kan iedere onderzoeker, maar echt góed lesgeven, dat is wel heel lastig. Het is een ambacht. Boeien, inspireren, motiveren, verhelderen, uitdagen en soms confronteren is een vak apart. Hiervoor hebben we docenten nodig. Hier zit hun grote toegevoegde waarde. Als het enkel gaat om informatie-overdracht, komen we met 20ste en 21ste-eeuwse hulpmiddelen als boeken, papers, PowerPoints en filmpjes al heel ver. Docenten zijn meer dan dat en kunnen echt een verschil maken.
Boeien, inspireren, motiveren, verhelderen, uitdagen en soms confronteren is een vak apart
Het principe achter de automatische koppeling tussen onderzoek doen en lesgeven is dat de onderzoeker zelf over zijn onderzoek kan vertellen. Wie weet het nou beter dan de onderzoeker zelf? Dan zal je vanzelf wel goed onderwijs krijgen. Maar: als ik zelf iets grappigs meemaak, ben ik nog niet per se de beste persoon om dit verhaal te vertellen. Een theatermaker of cabaretier doet dit beter. Bovendien: voor de meeste colleges heeft dit zelf-vertellen-principe weinig betekenis. Colleges gaan over hun vakgebied, slechts enkele colleges gaan over het specifieke onderzoek van de docent zelf. Bij brede of inleidende vakken zelfs geen enkele.
Ik heb de vanzelfsprekendheid van onderzoek combineren met onderwijs nooit begrepen. Onderzoek doen vergt bijvoorbeeld geduld, abstract denken en iets in een wetenschappelijke publicatie kunnen uitschrijven. Bij goed lesgeven helpen kwaliteiten als humor, snel kunnen schakelen en veel mensenkennis. Dat zijn toch botsende eigenschappen?
Tijd steken in lesgeven levert natuurlijk geen publicaties, aanzien of financiering op
Ons systeem zorgt voor een acceptabele basiskwaliteit, maar is niet ingericht op ‘echt goed’ lesgeven. Tijd steken in lesgeven levert natuurlijk geen publicaties, aanzien of financiering op. Ook bij de evaluaties van vakken en docenten wordt hier niet op gelet. De universiteit zou hier actief op moeten selecteren. Erken dat goed lesgeven een kunst is. Durf ook eens een begaafde afgestudeerde niet-wetenschapper voor de klas te zetten, die het fantastisch kan brengen. Meer passie voor onderwijs in het onderwijs!
Steven doet een master Economie en beleid en slaat graag van zich af op de squashbaan. Hij staat altijd open voor een potje squash en een goed gesprek. Je kan hem hier mailen.