Sinds jaar en dag woon ik met zes personen in een hecht studentenhuis in het centrum van Wageningen. Ik durf wel te zeggen dat wij vanaf het begin van de coronaperiode een streng coronabeleid hebben gevolgd. Naarmate de overheid landelijk meer versoepelingen doorvoerde, verruimden ook wij onze mogelijkheden. Met het oog op het nieuwe academisch jaar en wat al dan niet het begin van een tweede golf is, zullen we deze week voor de zoveelste keer praten over ons coronabeleid.
En dat vinden we niet meer leuk. We zijn zo langzamerhand corona-moe, maar we beseffen dat het belangrijk is dat we onze verantwoordelijkheid blijven nemen. Zeker op kleine schaal, zoals in een studentenhuis, kun je elkaars verantwoordelijkheidsgevoel op peil houden. Wat daarbij helpt is dat het gedrag van de een invloed heeft op de gezondheid van de ander want als één huisgenoot ziek wordt, is ook de gezondheid (en bewegingsvrijheid) van de anderen in het geding.
‘De doorslaggevende afweging is die tussen verantwoordelijkheid nemen en werkbaarheid’
Tijdens de vergaderingen over ons coronabeleid belanden we vaak op één doorslaggevende afweging: die tussen verantwoordelijkheid nemen en de werkbaarheid van het beleid. In maart spraken we bijvoorbeeld af dat niemand het huis in of uit mocht als dat niet voor minimaal twee weken was, zodat we de incubatietijd van het virus telkens afwachtten. Die regel gold bijvoorbeeld ook voor verkeringen, maar we merkten dat dat op den duur niet werkbaar was. We besloten samen dat we liever dat stukje striktheid lieten schieten ten behoeve van haalbaarheid van ons beleid, ook voor de lange termijn.
Want ook aan die werkbaarheid moet je als beleidsmaker denken. Dat geldt voor deze kleine schaal, maar ook voor het regionale en nationale niveau. Als de overheid landelijk sociale festiviteiten tijdens introductieweken verbiedt, zullen studenten ze zelf gaan regelen – daar kun je op wachten. Op deze feestjes, die (ook tijdens de AID in Wageningen) voornamelijk plaatsvonden in studentenhuizen, werd over het algemeen weinig aandacht geschonken aan afstand of maximumaantallen. En dat terwijl de studentenverenigingen stonden te trappelen om, volgens de protocollen die zij in de maanden voorafgaand aan introductie hadden uitgewerkt, veilige activiteiten te verzorgen.
Het is een voorbeeld van een averechts effect van beleid, dat veroorzaakt wordt door het negeren van de kwestie van werkbaarheid. Zeker op grote schaal, waar het voor individuen lastiger is om verantwoordelijkheid te voelen, moet ook die werkbaarheid in acht worden genomen. Hoewel we tijdens onze huisvergadering onze verantwoordelijkheid zorgvuldig zullen overwegen, zullen we ook zorgen dat we tot beleid komen waaraan we ons samen ook willen en kunnen houden. En dat kan ik iedereen aanraden; volgens mij is het de enige manier om beleid ook effectief te laten zijn.
Geert van Zandbrink is bachelorstudent Economie en beleid.