Een remedie heeft hij ook, trouwens: een vrijwel waterdichte garantie dat nooit meer iemand een geparkeerde Swapfiets wil aanraken.
Het doet mij deugd om ook in andere studentensteden dan Wageningen met toenemende regelmaat Swapfietsen ondersteboven te zien staan. De trend ontstond hier, in ons kleine stadje. Waarschijnlijk meer vanuit het dronken plezier dat schuilt in het omdraaien van de fietsen dan vanuit een protest tegen het kapitalistisme. Geef ons eens ongelijk: het is ook hilarisch om de fietsen te “swappen”.
Exportproduct
“Voor het milieu”, is een veelgehoorde motivatie voor de omkeertruc. Eerst werden wij Wageningers raar aangekeken, maar sinds genoeg studenten de lol ervan inzien, verspreidt de trend zich als een epidemie door ons land. Op sociale media verschijnen foto’s van ondersteboven gekeerde Swapfietsen in Utrecht, Nijmegen en Amsterdam. Kortom: een buitengewoon succesvol exportproduct van Wageningse bodem.
Wat mij nog meer deugd doet, is dat dit niet de eerste keer is dat zo’n overdracht van trends plaatsvindt. Wageningen is in feite een groot exporteur van rages. Door een bevriende communicatiewetenschapper werd ik op de hoogte gesteld van de multi step flow theorie, die verklaart hoe trends eerst ontstaan en vervolgens weer uitdoven.
Massaal in de rage gooien
Het begint allemaal bij een groep alternatievelingen die een actie onderneemt. Het kan gaan om zoiets als de swaptrend, maar het kan ook een modeverschijnsel betreffen. Deze alternatievelingen worden niet echt gerespecteerd om hun nieuwe vinding, maar trekken zich daar weinig van aan. Onverschillig gaan zij door met hun alternativiteit. Daar zijn ze tenslotte alternatievelingen voor. Alles verandert wanneer de nieuwigheid wordt opgepikt door een influencer: een opinieleider met een grote sociale aanhang. Via deze influencers wordt de nieuwigheid uitgelicht tot trend, waarna de menigte zich massaal op de rage gooit. Zodra uiteindelijk ook de Facebookmoeders en -oma’s de trend overnemen, dooft die weer uit.
Klaar met de Swapfietsen
Ik geloof dat in Wageningen zich een relatief grote groep alternatievelingen bevindt. Progressief als Wageningen is, zullen er altijd (aanvankelijk rare) nieuwe dingen worden uitgevonden. Zodra de vinding via al dan niet Wageningse influencers bij meer mensen terechtkomt, wordt die opeens sociaal geaccepteerd en zelfs gewaardeerd.
Of deze theorie helemaal opgaat voor de omkeertruc van de Swapfiets, durf ik niet te zeggen, maar het moge duidelijk zijn hoe de trend tot een halt kan worden geroepen: mobiliseer alle Facebookmoeders en -oma’s van Nederland om Swapfietsen om te keren en niemand zal ooit nog met één vinger een geparkeerde Swapfiets aanraken.