©Groot Zevert Vergisting
Koningin Maxima opende vorige week de Groene Mineralen Centrale in Beltrum in de Achterhoek. Deze installatie verwerkt varkensmest tot biogas, fosfaatmeststof, stikstof-kaliumconcentraat, fosfaatarme organische stof en schoon water. Alle producten kunnen weer in de regio worden afgezet, behalve het fosfaat waar een overschot aan is. Een mooie vorm van kringlooplandbouw, vindt Oscar Schoumans, onderzoeker bij Wageningen Environmental Research. Hij en zijn collega’s ontwikkelden de methode om fosfaat terug te winnen uit mest.
Mestvergisting
De mestverwerkingsinstallatie van de familie Groot Zevert startte aanvankelijk met mestvergisting. Het bedrijf produceerde vanaf 2004 biogas. Sinds 2017 levert het bedrijf het biogas aan een melkfabriek van Friesland Campina in de Achterhoek. Het restant, digestaat, zet Groot Zevert af als meststof in Nederland en Duitsland. Door de mineralencentrale komt deze export te vervallen.
Fosfaat
In 2013 deed WUR de eerste laboratoriumproeven naar het terugwinnen van fosfaat uit de mest. Eerst wordt de varkensmest gescheiden in een dikke fractie (met vooral fosfaat en organische stof) en een dunne fractie (met vooral stikstof en kalium). Daarna wordt de dikke fractie chemisch behandeld, waarbij het fosfaat wordt opgelost, waarna het met kalkmelk of magnesiumoplossing weer wordt vastgelegd. Geen ingewikkelde methode, zegt Schoumans, maar het verder toetsen, beoordelen en stapsgewijs opschalen van de techniek naar grootschalige toepassing vergde enkele jaren.
Organische stof
De scheiding van fosfaat en organische stof zorgt er voor dat de Groene Mineralen Centrale niet alleen fosfaat terugwint als grondstof voor de kunstmestindustrie, maar ook organische stof produceert. Die kunnen boeren gebruiken om de bodemstructuur te verbeteren, maar wellicht is het geschikt als potgrond, waardoor de import van veen uit de Baltische staten wordt beperkt, zegt Schoumans.
Water
Daarnaast haalt de fabriek met membraamfiltratie het water uit de dunne mestfractie. Het schone water wordt geloosd op het oppervlaktewater van de Berkel, terwijl het mestconcentraat als ‘groene weidemeststof’ mag worden afgezet.
Oplossingen
Tegenstanders van de mestverwerking beweerden de afgelopen week dat de Groene Mineralen Centrale ten onrechte een milieuvergunning had gekregen en geen schoon afvalwater op het oppervlaktewater loost. ‘WUR analyseert de kwaliteit van alle eindproducten de komende jaren’, antwoordt Schoumans. ‘Men mag gerust komen kijken. Het is van belang dat we aan oplossingen werken.’
Business
Nu de mineralencentrale is geopend door Koningin Máxima, moet blijken of de onderneming concurrerend is met de oorspronkelijke manier van mestverwerking waarbij de vergiste mest over grote afstanden wordt getransporteerd. Het vermijden van transportkosten is een belangrijk deel van de business case. Verder zal het rendement afhangen van de prijsontwikkeling van de fosfaatgrondstof en de fosfaatarme organische stof.