© Shutterstock
Verenpikken is een belangrijk probleem bij leghennen, zowel vanuit het oogpunt van dierenwelzijn als economisch. Om ernstige schade door verenpikken te voorkomen werd voorheen bij kuikens het puntje van de snavel verwijderd. Maar vanaf 2018 is dit snavelkappen vanuit dierwelzijnsoverwegingen in Nederland verboden. Om het welzijn van de kippen te verbeteren wordt er veel onderzoek gedaan naar de factoren die invloed hebben op het pikgedrag zoals voer, omgeving en genetische aanleg. Ook bepaalde karaktereigenschappen, zoals angstigheid, lijken samen te hangen met verenpikken. ‘We weten nog niet precies hoe het zit’, vertelt Van der Eijk. ‘Het lijkt erop dat angstige dieren over het algemeen meer pikken. Tijdens mijn onderzoek vond ik echter het tegenovergestelde.’
Angst
Van der Eijk onderzocht het verenpikgedrag van proefdierkippen, Witte leghorns. Binnen deze groep identificeerde ze de dieren die veel pikten, de dieren die veel gepikt werden en de neutrale dieren die zich afzijdig hielden. Vervolgens onderwierp ze de dieren aan gedragstesten om vast te stellen hoe angstig ze waren. Zo werden de kippen blootgesteld aan een vreemd voorwerp, bijvoorbeeld een gekleurd houten blokje. ‘We kijken dan hoe een dier daarop reageert. Gaat ze er bijvoorbeeld snel op af, dan wijst dat erop dat ze minder bang is. Een angstige kip ‘bevriest’ eerder en blijft stil zitten.’ In een andere test werden de kippen op hun rug gelegd. Van der Eijk: ‘Dat stimuleert een natuurlijke reactie die de kippen ook vertonen als er een roofdier aankomt. Hoe langer een kip in die houding blijft liggen, hoe angstiger ze is.’
Selectie
Van der Eijk zag dat de verenpikkers minder angstig reageerden. Iets wat de onderzoekers eigenlijk niet verwacht hadden, aangezien eerdere studies het tegenovergestelde lieten zien. Ze heeft er wel een mogelijke verklaring voor. ‘We hebben onze studie uitgevoerd met kippen van speciale onderzoekslijnen die geselecteerd zijn op hun verenpikgedrag. Het is mogelijk dat die dieren sowieso actiever reageren in allerlei situaties. Wat vervolgens wordt geïnterpreteerd als minder angstig.’ Het is volgens haar dan ook niet met zekerheid te zeggen of deze studieresultaten ook toepasbaar zijn voor commercieel gehouden kippen. ‘Dat zou wel interessant zijn om uit te zoeken.Nu wordt op legbedrijven namelijk vooral gekeken naar verschillen tussen verschillende type kippen (kruisingen), zo pikken witte leghennen meer dan de bruinen. Maar het is bijvoorbeeld ook interessant om te weten welke kippen binnen een bepaalde kruising het meest pikken of juist neutraal blijven en wellicht kan daar bij het fokken nog op geselecteerd worden.’ Dit gebeurt nu nog niet vertelt ze. ‘Dat komt deels omdat het best lastig is om op een bepaald gedrag te selecteren, aangezien dat met veel verschillende factoren samenhangt.’ Daarnaast is het meten van gedrag op individueel niveau een uitdaging in de praktijk. Wel wordt er in de fokkerij bijvoorbeeld gekeken naar prestaties van een familiegroep in groepshuisvesting en wordt zo geselecteerd op families die weinig beschadigend (verenpik)gedrag vertonen.
Lees ook:
Stresskip-app
Radio doet scharrelkip goed
Vreedzame kip of bloedbad in 2018?