© Shutterstock
Vanaf 1 januari 2019 mogen de nu nog veelgebruikte stoffen imidacloprid, clothianidin en thiamethoxam buiten niet langer gebruikt worden. Boeren en chemiebedrijven spreken schande van het verbod en dreigen naar de Europese rechter te stappen. Zij willen de middelen, die al sinds de jaren negentig op de markt zijn, heel graag behouden. Hilfred Huiting, onderzoeker bij Wageningen Research in Lelystad, vindt dat zij een punt hebben.
Is een verbod echt zo erg voor de boeren?
‘Voor alles is er een oplossing, maar het is de vraag of sommige teelten op korte termijn nog rendabel zijn als deze middelen niet meer gebruikt mogen worden. Dat geldt mogelijk voor suikerbiet en waarschijnlijker voor sommige groenteteelten zoals kool.’
Misschien is het op de langere termijn ook wel goed om neonicotinoïden te verbieden
Hilfred Huiting
Maar voor de natuur is het goed, toch?
‘Nou, dat is ook nog maar de vraag. De zaden van suikerbieten worden nu vaak gecoat met neonicotinoïden. Dat geeft goede bescherming tegen verschillende plagen en het middel is alleen giftig voor insecten die de plant eten, want het gewas wordt niet door bijen en hommels bestoven. Straks zullen veel boeren meerdere keren per jaar gaan spuiten. Die toepassing van een insecticide is niet alleen schadelijk voor insecten die de plant eten, maar ook voor insecten die in de buurt rondvliegen. Nee, politiek gezien begrijp ik dat deze keuze gemaakt is, maar wetenschappelijk vind ik het totaalverbod niet goed beargumenteerd.’
Zijn er geen andere, meer milieuvriendelijke alternatieven?
‘Jawel. Bij sommige gewassen, zoals maïs, waren deze neconitocinoïden al een paar jaar verboden. In die teelten zijn er goede alternatieven. Deels zijn dat andere gewasbeschermingsmiddelen, maar deels is het ook een ander beheer. Ritnaalden in maïs kunnen bijvoorbeeld goed beheerst worden door op het juiste moment in het jaar de bodem te bewerken. Zulke alternatieven zijn vaak deeloplossingen, terwijl neonicotinoïden een kant en klare oplossing bieden. Die deeloplossingen vereisen een veel betere kennis van het systeem en die hebben we lang niet voor elk gewas. De afgelopen tijd is daar ook weinig in geïnvesteerd, want je kon toch breed werkende insecticiden gebruiken.’
Is die investering nu wel te verwachten?
‘Een verbod stimuleert de alternatieven wel. Misschien is het op de langere termijn ook wel goed om neonicotinoïden te verbieden. Maar ja, vertel dat een boer maar eens die acuut in de problemen zit omdat hij een goed werkend middel niet meer mag gebruiken.’
Lees meer:
‘Meer onderzoek nodig naar effect insecticide op wilde bij’
Optimisme over toekomst gewasbescherming van chemie naar biologie
Ctgb gedaagd na Neonicotinoïden-rapport
Moderne pesticiden richten veel schade aan
Imidacloprid of niet?