Wetenschap

Vliegen door een orkaan: ‘Best eng’

Tijdens de Dies Natalis worden tien masterclasses gegeven door experts op uiteenlopende onderwerpen. Eén van de sprekers is Dr. Ad Stoffelen, orkaanonderzoeker bij het KNMI.
Kenneth van Zijl

Zijn masterclass gaat over het kwalificeren van orkanen en de bepaling van windsnelheden in orkanen met behulp van satellieten. Veel onderzoek gebeurt ook in de orkaan zelf.

Vliegt u zelf?

‘Nee, maar in 2008 op weg naar de orkaan Ike, vroeg de bemanning of ik niet een stukje wilde vliegen. Het was prachtig weer en dus nam ik plaats achter de stuurknuppel van de copiloot. Rechtdoor ging nog wel. Toen wilde de piloot dat ik het vliegtuig 300 meter hoger zou brengen. Dat liep helemaal uit de hand, het vliegtuig ging alle kanten op. En ik maar op de metertjes kijken. Ik had geen idee welke bewegingen het vliegtuig maakte. Ik had natuurlijk naar buiten moeten kijken.’

Wordt er al lang door orkanen gevlogen?

‘Vanaf de Tweede Wereldoorlog, maar dat liep regelmatig fout af. Ze vlogen toen met te lichte vliegtuigen en de snelheid in een orkaan kan wel oplopen tot 300 km per uur. Die kleine kisten werden als het ware uit de orkaan geslingerd. Wij vliegen met de Orion P3. Een zwaar vliegtuig met vier onafhankelijke motoren. Dus als er daar één van uitvalt, kan je gewoon verder vliegen.’

Een orkaan is eigenlijk te beschouwen als een gigantische kolkende wolkenkolom, die een hoogte kan bereiken van veertien kilometer. Het oog van de orkaan kan een diameter hebben van een kilometer of tien en daar is het windstil. Stoffelen vliegt doorgaans op twee kilometer hoogte door de orkaan. De apparatuur aan boord meet parameters als vochtigheid, temperatuur en maximale windsnelheid.

Tegenwoordig komt veel informatie van satellieten die hoog boven de orkanen passeren. En om de meetinstrumenten in het vliegtuig te ijken, moet er door de orkaan gevlogen worden op het moment dat de satelliet overkomt. De kracht van orkanen wordt uitgedrukt met een cijfer. Nu is vijf de orkaan met de hoogste windsnelheden. Er gaan stemmen op om de kwalificatie uit te breiden naar orkaankracht zes. Door klimaatveranderingen worden de orkanen krachtiger.

Hoelang vliegt u in de orkaan?

‘We vliegen een uur of vijf in de orkaan, van buiten naar binnen richting het oog van de storm. En we blijven loodrecht op de windrichting vliegen, waardoor het vliegtuig behoorlijk scheef hangt. Als we het oog naderen dan nemen onweer, turbulentie en regen enorm toe.’

Gaat het dan niet tekeer in het vliegtuig?

‘Zeker, maar we zitten normaliter op de ruigste momenten volledig vastgesjord in onze stoel. Mocht er toch wat mis gaan, dan zijn de wanden van het vliegtuig bekleed met matrassen om mens en apparatuur te beschermen en over de lengte van de cabine is een metalen geleidestang bevestigd, die kan je vastgrijpen om op de been te blijven, als het wat te gortig wordt.’

Registreren voor de masterclass kan op de intranetpagina (WUR-account nodig). Vol is vol.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.