© PixabayDat concludeert promovendus Lucie Vermeulen in haar onderzoek naar de wereldwijde aanwezigheid van de ziekmakende parasiet Cryptosporidium in rivieren. Zij verdedigt vandaag haar proefschrift, waarin ze een model presenteert waarmee de verspreiding van de diarreeveroorzakende parasiet op wereldschaal wordt beschreven.
Diarree
Cryptosporidium is een eencellige parasiet die in poep voorkomt en één van de voornaamste veroorzakers is van diarree. Diarree is de op drie na belangrijkste oorzaak van sterfte onder kinderen jonger dan 5 jaar. De ziekteverwekker verspreidt zich onderandere via het oppervlaktewater. Maar hoeveel parasieten er in het water zitten, en hoe groot de risico’s van besmetting via rivieren zijn, is grotendeels onbekend.
Vooral in delen van de wereld waar de problemen het grootst zijn, zijn weinig metingen voorhanden, licht Vermeulen de urgentie van haar studie toe. Om die gaten in de kennis op te vullen, ontwikkelde zij een model dat de verspreiding van ziekteverwekkers als Cryptosporidium in kaart brengt. De kaart laat beleidsmakers zien waar de nood het hoogst is. Het is het eerste model op wereldschaal van een ziekteverwekker.
Model
Het model berekent op basis van grootheden als de bevolkingsdichtheid, aansluitingen op het riool, het aantal ziektegevallen, de hoeveelheid parasieten in de ‘zieke’ poep en de efficiëntie van de rioolwaterzuivering hoeveel ziekteverwekkers er uiteindelijk in de rivieren terechtkomen. Op soortgelijke wijze heeft Vermeulen dat voor vee gedaan. Dat levert opmerkelijke resultaten op.
Op de meeste plekken in de wereld zit er zoveel Cryptosporidium in de rivieren dat op jaarbasis iedereen wel een keertje ziek zou worden als er dagelijks van dat water werd gedronken. Gelukkig zijn de meeste mensen niet aangewezen op het drinken van oppervlaktewater. Wereldwijd gaat het om 2 procent, ongeveer 160 miljoen mensen. Maar in landen als Papoea-Nieuw-Guinea, Angola of Kenia gaat het al snel om een kwart van de bevolking.
Hoe meer huishoudens je op het riool aansluit, hoe slechter de waterkwaliteit
Lucie Vermeulen
Vermeulen rekende ook toekomstscenario’s door. Daaruit blijkt dat de efficiëntie waarmee rioolwaterzuiveringen werken cruciaal is voor de kwaliteit van het rivierwater. Op dit moment is zo’n 60 procent van de wereldbevolking niet op het riool aangesloten. Vanuit oogpunt van hygiëne zijn meer aansluitingen wenselijk. Maar daardoor stijgt ook het aantal parasieten dat uiteindelijk in het oppervlaktewater terechtkomt.
‘Hoe meer huishoudens je op het riool aansluit, hoe slechter de waterkwaliteit’, vat Vermeulen het samen. Maar daarmee pleit ze niet tegen riolering. ‘Aansluiting op de riolering is prima, als die maar gelijk opgaat met verbeterde zuivering.’