illustratie Henk van Ruitenbeek
Gert-Jan Hofstede, docent Toegepaste Informatiekunde
‘Ik vond het een goed verhaal van Ridley. Dit is een redelijke man die met optimistische cijfers komt en die zegt: er is nog veel te doen. Ik heb The Evolution of Everything van Ridley gelezen, een geweldig boek. Daarin legt hij pad-afhankelijkheid uit: er gebeuren dingen, en dan gebeuren er weer andere dingen, zonder richting. Daar kunnen mensen slecht tegen, ze willen gebeurtenissen toeschrijven aan een God of directeur. Je kunt veel aanmerken op zijn rede als je een mierenneuker bent, er zaten best gaten in zijn betoog, maar ik merk bij wetenschappers nog iets anders: “hé, je komt op ons gebied”. Dat wordt niet gewaardeerd. Ik word optimistisch van de inhoud van wetenschap, maar niet per se van het wetenschapsbedrijf. Men houdt elkaar in een keurslijf. Disciplines als ommuurde tuintjes in een nieuwbouwwijk. Gaaf dat Louise Fresco dat probeert open te gooien.’
Svenja van Vugt, masterstudent International Development Studies
‘Volgens mij doet Ridley aan cherry picking. Daardoor ben je geneigd heel erg te geloven in zijn optimisme, maar ik ben sceptisch over zijn conclusies. Er gaat ook heel veel mis in de wereld. Daar gaat Ridley snel overheen door allerlei feitjes te spuien, waarvan ik niet weet of die wel kloppen. Ik ben zelf optimistisch over de wetenschap. Maar de wetenschap kan het niet alleen. De wereld van de politiek en die van de wetenschap moeten samenkomen.’
Pieter Zuidema, persoonlijk hoogleraar Tropische Bossen
‘Op zichzelf deel ik het optimisme van Ridley wel, ook al ben ik een ecoloog die tropische bossen bestudeert. En als er iets is waar je pessimistisch over zou kunnen zijn, dan is het de toekomst van het tropisch bos. Toch ben ik optimistisch dat de wetenschap op veel terreinen met oplossingen zal komen. Maar de wetenschap heeft meer rollen. Je moet kennis ook gebruiken om te waarschuwen. Ridleys optimisme over het milieu deel ik zeker niet. De voorspellingen over de gevolgen van de klimaatverandering gaan een heel andere kant uit dan hij ons voorhoudt. Hij laat een nogal selectieve keuze van de wetenschappelijke resultaten zien. De wetenschappelijke consensus is op veel terreinen heel anders dan hij voorspiegelt.’
Bettina Bock, docent Rurale Sociologie
‘Onder studenten van Ontwikkelingsstudies ontstaat geregeld frustratie als er weer kritiek is op ontwikkelingsprojecten en docenten zeggen: het is ingewikkeld en lastig. De studenten willen iets bereiken. Dat geldt voor mij ook. Ik wil met mijn wetenschappelijk werk bijdragen aan een betere wereld. Ik denk dat het merendeel van de mensen bij WUR dat zo voelt. We hebben hoop dat we iets kunnen bijdragen, zonder naïef geloof in vooruitgang en met een kritische en zorgvuldige blik naar wat er gebeurt. We moeten nagaan wat de bedoelde én onbedoelde effecten van ons handelen zijn. Maar uiteindelijk hebben we naar mijn mening betrokkenheid én optimisme nodig om bij te dragen aan de missie van de universiteit. Dat is de kracht van deze instelling.’
Martin Scholten, directeur Animal Sciences Group
‘Ik ben een optimist. Ik herken me goed in een aantal dingen die Ridley benoemt. Ook ik ben als ecoloog in de jaren zeventig opgeleid onder een dogmatisch stramien van doemdenken. De voorbeelden die hij geeft, herken ik. Ik denk ook dat we de wereld kunnen voeden met de biomassa die we kweken. En dat gaan we zeker nog beter doen. Maar Ridley draaft wel door. Op het gebied van de effecten van klimaatverandering gaat hij te ver en zijn de voorbeelden gezocht. Daar wordt hij net zo dogmatisch als de doemdenkers. Zo’n spreker is leuk voor de balans in de discussie, maar ik volg zijn optimisme niet blindelings. Het is desondanks inspirerend in de zin dat het niet met alles slechter gaat in de wereld.’
Robert Kamphuis, beeldend kunstenaar
‘Ik vind het fijn dat iemand de dingen eens van een andere kant bekijkt. En ook dat dat met een optimistische insteek gebeurt.
Als kunstenaar probeer ik me elke dag af te vragen of het niet anders kan. Ik ben natuurlijk wel benieuwd in hoeverre de gegevens en beweringen van Ridley kloppen en hoop dat ze gecontroleerd worden door de Wageningse wetenschappers. Ik vind het goed dat dit andere geluid in Wageningen gehoord kan worden. Daar ben ik best een beetje trots op. Over het algemeen ervaar ik WUR als een heel traditionele universiteit. Ik heb het gevoel dat we in de tweede versnelling zitten, terwijl de wereld om ons heen allang in de vijfde versnelling rijdt. Ik zie een gemankeerde interne communicatie en denk dat we met elkaar nauwelijks weten welke nieuwe ideeën en inzichten er bij WUR worden gevonden. Ik pleit voor een creatieve motor op de campus. Een gebouw of plek waar ideeën worden uitgewisseld en waar mensen elkaar laten zien hoe het ook kan. En wat mij betreft mag iemand als Ridley daar vaker worden uitgenodigd.’
Patrick Jansen, Docent Resource Ecology
‘Ik miste neutraliteit in de rede van Ridley. Ik zag voorbeelden van lying with statistics. Door problemen als honger, armoede en grondstoffenverbruik in percentages uit te drukken in plaats van in absolute getallen, krijg je een geflatteerd beeld. Benadrukken dat het bosoppervlak op wereldschaal constant is, verdoezelt het probleem dat oude tropische bossen, waar de meeste biodiversiteit zit, nog op grote schaal worden vernietigd. Het gaat goed met de wolf omdat het goed met ons gaat. Maar die welvaart drijft op de import van grondstoffen uit minder ontwikkelde landen, waar het juist mede dáárdoor slecht gaat met grote roofdieren. Dus ik heb een ongemakkelijk gevoel bij dit eco-modernisme. Ik sta open voor discussie, maar word boos als je alleen de positieve punten benoemt. Want als ik kijk naar de biodiversiteit, is er geen reden voor optimisme.’