Wetenschap
Landbouw

Sloop-arrangement voor oude boerderijen nodig

Provincies en gemeenten moeten de komende jaren proactief de sloop van oude boerderijen stimuleren, om de verwachte leegstand van deze gebouwen tegen te gaan. Dat adviseert Wageningen Environmental Research. Zonder maatregelen verdubbelt de leegstand van boerenbedrijven de komende 15 jaar.
Albert Sikkema

<foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, C.S. Booms>

De komende jaren komen heel veel boerenbedrijven leeg te staan in het landelijk gebied als gevolg van bedrijfsbeëindiging, schaalvergroting en strengere wetgeving op gebied van welzijn en milieu, constateert Wageningen Environmental Research (Alterra) in het rapport ‘Landelijk gebied en Leegstand’. Meestal gaat het om bedrijfsgebouwen en ligstallen die vanaf de jaren zeventig zijn gebouwd, maar er zitten ook cultuurhistorisch interessante gebouwen tussen.

Geen opvolger

De afgelopen vijftien jaar zijn ruim 22.000 agrarische bedrijven gestopt. Hiermee is zo’n 21 miljoen vierkante meter aan bedrijfsgebouwen vrijgekomen. Ongeveer de helft daarvan staat nu leeg. Tot 2030 stoppen zeker nog eens 30.000 bedrijven, schat het instituut. Dat zijn bedrijven met een bedrijfshoofd ouder dan 50 jaar waarvoor geen opvolger beschikbaar is. Die bedrijven hebben zo’n 40 miljoen vierkante meter bedrijfsgebouwen. Van deze gebouwen komt zo’n 16 miljoen vierkante meter leeg te staan, schatten de onderzoekers.

De leegstand is ongewenst, omdat daarmee het platteland verloedert en oude gebouwen gebruikt kunnen worden voor drugslabs en afvalstort. Bovendien kunnen de gebouwen een gezondheidsprobleem worden. Een groot deel van de gebouwen die leeg staat of leeg komt te staan is gebouwd tussen 1965 en 1993, toen er asbest in daken werd verwerkt. Deze gebouwen moeten gesaneerd worden, maar daarvoor ontbreekt vaak de wil of het geld.

Verhandelbare slooprechten

Het totale oppervlakte aan agrarische bebouwing bedraagt 122 miljoen vierkante meter, ofwel 17.000 voetbalvelden. Een kwart daarvan kan in 2030 leeg staan. Provincies, gemeenten en eigenaren moeten gaan beseffen dat er vaak geen nieuwe bestemming is te vinden voor oude stallen en boerderijen, aldus de onderzoekers. Ze moeten proactief beleid ontwikkelen. De overheid kan sloop fiscaal stimuleren en planologische belemmeringen bij sloop en herbestemming wegnemen. De onderzoekers denken daarbij aan een combinatie van vlotte bestemmingsplanprocedures, acceptatie van herbebouwing, verhandelbare sloop- en bouwrechten en het verbinden van sloop aan andere opgaven in het landelijk gebied. Ze pleiten voor gebiedsgericht maatwerk, in plaats van strakke regels die de ontwikkeling belemmeren.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.