Vorig jaar schreef u dat het aantal meldingen van voedselfraude internationaal was toegenomen. Betekent dit ook dat vaker fraude plaatsvindt?
‘Dat kun je niet zo zeggen. Er zijn geen officiële lijsten die vertellen hoe vaak fraude en mislabelling voorkomen. Bovendien is er nu meer aandacht voor en daardoor zien we ook meer. Het bewustzijn is bij bedrijven en overheden wel sterk vergroot door het paardenvleesschandaal.’
Het is dus onduidelijk of voedselfraude toeneemt?
‘Er zijn wel trends die het risico op lange termijn verhogen. Door globalisering halen we ons voedsel uit alle hoeken van de wereld. En de economische crisis zorgde dat bedrijven onder druk kwamen te staan. Je kunt frauderen uit greed, maar ook uit need.’
Wat zijn risicofactoren voor geknoei met voedsel?
‘Bepaalde productgroepen zijn kwetsbaarder dan anderen. Een appel kun je hoogstens vervangen door een andere appel, maar bij vloeistoffen of poeders is frauderen makkelijker. Andere producten zijn kwetsbaar omdat het om grote volumes gaat. Lange ketens spelen zoals gezegd ook mee. Spullen uit bepaalde Aziatische landen hebben niet dezelfde risico’s als een vergelijkbaar product uit het Verenigd Koninkrijk.’
Wat kunnen we ondernemen tegen fraude?
‘Bedrijven gebruiken hard controls. Ze kunnen bijvoorbeeld testen laten uitvoeren of kijken naar de massabalans van toeleveranciers; komt eruit wat erin gaat, zonder dat ergens een wonderbaarlijke vermenigvuldiging heeft plaatsgevonden? Dan zijn er soft controls: controles op de ethische kant van toeleverende bedrijven en de eigen organisatie. Wordt er alleen gekeken naar het financiële doel of ook naar de manier waarop dit wordt bereikt? Bestaat er een gedragscode die wordt nageleefd?’