Foto: Waterhyacinten |
Paarse bloemen die oprijzen boven donkergroen bladeren; in Nederland verfraaien waterhyacinten talloze vijvers. Maar de van origine Zuid-Amerikaanse plant heeft een schaduwzijde, zegt Bert Lotz, teamleider bij de afdeling Agrosysteemkunde van Wageningen UR. In Nederland kan de plant niet overwinteren door de vorst maar in China is hij een plaag; in warm water vol uitgespoelde meststoffen groeien de waterhyacinten ongeremd. ‘De plant zorgt voor overstromingen en overwoekert soms hele stuwdammen.’
Exoten
De waterhyacint is één van de 37 plant- en diersoorten die de Europese Unie als potentieel zeer schadelijk ziet. Het buitenhouden, bestrijden en afremmen van deze uitheemse soorten, oftewel exoten, krijgt prioriteit. In Nederland bestaat al langer een Team Invasieve Exoten, opgezet door het Ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Zij voeren het Europese beleid uit.
Gezien de situatie in China begrijpt Lotz wel dat waterhyacinten in Europa niet meer verkocht en geteeld mogen worden. ‘Je neemt het zeker voor het onzekere.’ Hij verwijst ook naar de Nederlandse problemen met grote waternavel en andere waterplanten. Waterschappen in vooral Zuid-Nederland besteden volgens Lotz miljoenen euro’s aan de bestrijding hiervan. Door te voorkomen dat een exoot zich kan vestigen, bespaar je op deze kosten.
## Foto: Wateryacint bereidt zich snel uit in een Indiaas meer | Credit
De mate van dreiging voor Nederland verschilt sterk per soort op de Unielijst. Zo komen hier nauwelijks grijze eekhoorns en rode neusberen voor en is het risico dat ze opduiken klein. En bij andere soorten is de bestrijding allang ter hand genomen. Zo wordt al jaren geprobeerd de populatie huiskraaien bij Hoek van Holland uit te roeien; eerst door vangst en later met het geweer.
Wasbeer
In veel gevallen is het moeilijk in te schatten hoeveel schade een soort kan aanrichten in Nederland. Neem de wasbeer. In Nederland leven waarschijnlijk ‘een tiental’ exemplaren, zegt Hugh Jansman, onderzoeker bij Alterra Wageningen UR die het Team Invasieve Exoten adviseert. De soort is een opportunist die lokale ecosystemen kan verstoren. Bovendien dragen wasberen allerlei ziektes bij zich. Ziektes die weer kunnen overspringen op vee en soms zelfs op mensen.
Beleidsmakers moeten echter met nog veel meer zaken rekening houden, zegt Jansman. Welk beleid wordt bijvoorbeeld gevoerd in Duitsland, waar de wasbeer veel talrijker is. Bovendien kan bestrijding ook negatieve gevolgen hebben. Zo kan het natuurgebieden verstoren of een negatieve impact hebben op andere dieren. Ook kunnen de kosten van bestrijding behoorlijk oplopen.
Na wolf en goudjakhals. Wie volgt?
EU wil 37 schadelijke exoten bestrijden
Ongenode gasten in de poolzee