Foto: Mike Mozart
Een etiket dat consumenten vertelt waar melk en melkproducten zijn geproduceerd. Annie Schreijer-Pierik, Europarlementariër voor het CDA, vindt het een slecht idee vertelde ze vanmorgen op Radio 1. Verplichte ‘herkomstetikettering’ zou onhanteerbaar zijn voor fabrikanten die melk van talloze boeren verwerken. Bovendien zouden producten 10 procent duurder worden. Ze gaat er alles aan doen het plan tegen te houden in Brussel. ‘Herkomstetikettering is een service naar de consument’, verklaart Willy Baltussen, onderzoeker bij LEI Wageningen UR, maar ‘die zien dat vroeg of laat in de prijs terug.’
Waar komt dit plan vandaan?
‘Het is een roep uit Europese landen waar ze producten uit eigen land beter vinden dan uit andere landen. In Nederland vinden we dat minder belangrijk maar uit de Eurobarometer blijkt dat een in Europa breed gedeelde opvatting, vooral bij vlees.’
Het heeft niets te maken met voedingsschandalen, zoals het als rund verkochte paardenvlees van enkele jaren terug?
‘Dit EU-proces ging daar ver aan vooraf maar de schandalen hebben die golf wel versterkt. En dat terwijl het één eigenlijk weinig met het ander te maken heeft. Het schandaal met paardenvlees vond plaats in een keten die van voor (kalf) tot achter (eindproduct) gecontroleerd is.’
Het schandaal met paardenvlees vond plaats in een keten die van voor (kalf) tot achter (eindproduct) gecontroleerd is.
Hoe lastig is zo’n etiket voor bedrijven die melk verwerken?
‘De ketens zijn heel ingewikkeld. Om een voorbeeld te geven: een bedrijf dat ik toevallig goed ken, heeft een fabriek waar melk uit België, Duitsland en Nederland wordt verwerkt. De melk uit België is premium en wordt dus met een opslag verkocht. Als er nu op een dag toevallig te veel is, kan het worden ‘gedegradeerd’ tot gewone melk en verkocht in Nederland. Met zo’n etiket is die flexibiliteit weg en blijven vaker restpartijtjes over; vaak wordt dat afval. En aangezien melk zo grootschalig wordt verwerkt gaat het bij al 1-2 procent verlies om grote hoeveelheden.’
En worden producten dan echt 10 procent duurder?
‘Die kostenstijgingen zijn sterk afhankelijk van hoe nauwkeurig je de herkomst wil weten. Er zijn nauwelijks effecten als je wilt weten of een product binnen of buiten de EU is geproduceerd. Maar dat is ook niet heel informatief. In de ‘strengste’ variant, waar je wil weten in welk land melk geproduceerd en voor het eerst ‘getransformeerd’ is, zijn die gemiddelde stijgingen tussen de 0 en 8 procent per land. Voor individuele bedrijven kan dit zelfs oplopen tot 40-45 procent.’
Wie zou dat gaan betalen?
‘Het etiket zal de concurrentieverhoudingen tussen bedrijven beïnvloeden. Maar consumenten zullen waarschijnlijk het leeuwendeel van de kosten gaan dragen. Het is een extra service naar de consument, en die zien dat vroeg of laat in de prijs terug. Dat is de keerzijde.’
Rikilt ontwikkelt test voor paardenvlees
Gezonde voeding heeft regels nodig