Foto: Shutterstock Vrije-uitloopkippen in Spanje worden in toenemende mate te grazen genomen door roofvogels. De onverwachte aanvallen van de vogels leidden tot sterfte (soms wel 30 procent van het aantal), angst en stress bij de kippen. Hoe dit probleem aan te pakken was een van de centrale vragen in het EU-onderzoeksprogramma Hennovation, waarin onderzoekers met boeren praktische oplossingen zochten voor welzijnsvragen. In dit programma bepalen mensen uit de praktijk de onderzoekslijnen, daarbij geholpen door onderzoekers. Dat deden ze in 19 multi-actor-netwerken in vijf Europese landen. Het idee is dat je op die manier tot nieuwe oplossingen komt die direct worden opgepikt in de praktijk.
De oplossing voor het kippenprobleem was verrassend: zet een paar alpaca’s bij de kippen. Alpaca’s delen hun territorium met andere dieren, maar beschermen hun territorium vervolgens agressief tegen indringers, zoals roofvogels. De kippen durven hierdoor weer gebruik te maken van de uitloop en worden niet meer door roofvogels lastiggevallen.
Kippentrolley
Het was niet het enige probleem uit de praktijk waarvoor een praktische innovatie werd bedacht, zegt Thea van Niekerk van Wageningen Livestock Research, een van de deelnemende onderzoekers. In een ander project in Engeland wilden pluimveehouders een betere methode om de leghennen die zijn uitgelegd, uit de kippenstal te halen. Om het sjouwen met de dieren te reduceren, ontwikkelde het project een op maat gemaakte trolley. Die kan de pluimveehouder tot bij de kooien in de stal rijden, zodat de vangers minder ver hoeven te lopen en de kippen minder stress krijgen.
En in een derde project in Nederland werden pikblokken getest bij de kippen, zodat de leghennen hun natuurlijke pikgedrag kunnen botvieren op deze objecten, hun snavels stomper worden en ze hun hokgenoten minder beschadigen via verenpikken. Uit een test met vier verschillende typen pikblokken, die op duurzaamheid, gebruik en kosten werden getest, rolden de cellenbetonblokken als beste uit de bus.
Kloof
De Hennovation netwerken dienden niet alleen om de kloof tussen onderzoekers en boeren te dichten, aldus de projectdeelnemers, maar ook om samen nieuwe oplossingen te vinden. Tot de netwerken behoorden boeren, medewerkers van ei verwerkende bedrijven, dierenartsen, technische adviseurs, onderzoekers en marketeers.