College. Foto Guy Ackermans Het Wageningse bacheloronderwijs moet van 21 naar 12 tot 16 opleidingen in 2030. Alle opleidingen moeten onderzoeken of ze samen verder kunnen in een bredere opleiding met verschillende specialisaties, die straks minimaal 80 nieuwe studenten per jaar trekt. En voor Tourism en Communicatie en Life Sciences valt het doek. Resource peilde de reacties op de plannen.
‘Dat ze de stekker uit Communicatie en Life Sciences willen trekken, was een onaangename verrassing’
Rens Vliegenthart, hoogleraar Strategische Communicatie
‘Studentenaantallen lopen terug en concurrentie op klassiek Wageningse thema’s neemt toe. Dat er iets moet gebeuren is logisch en dat je naar het bachelorportfolio kijkt snap ik ook. Maar dat ze de stekker uit Communicatie en Life Sciences willen trekken, was een onaangename verrassing.
‘Sanne Kruikemeier (hoogleraar Digital Media & Society, red.) en ik zijn in 2022 onder meer naar Wageningen gekomen om het onderwijs een boost te geven. Er is hard gewerkt aan nieuwe vakken die vorig jaar voor het eerst zijn gegeven. Voor een deel is dat voor niets geweest. Dat is erg frustrerend.
‘Ook zetten we vraagtekens bij het proces. Onze bachelor is de goedkoopste van Wageningen, met veel gedeelde vakken en keuzevakstudenten. Waarom nu al besluiten te stoppen, in plaats van eerst met andere opleidingen kijken of er een gezamenlijke toekomst mogelijk is?
‘Communicatie speelt een cruciale rol bij vraagstukken zoals biodiversiteit, klimaatverandering en gezonde voeding. Het zou enorm zonde zijn als daar straks geen aparte opleiding meer voor is.’
‘Ik snap de keuze, maar ik denk dat dit veel voeten in de aarde heeft’
Julia Diederen, docent Food Technology
‘Bij Food Technology is de instroom redelijk stabiel, maar de laatste jaren trekken we steeds meer internationale studenten en minder Nederlandse studenten. Blijkbaar sluiten we niet meer goed aan bij wat Nederlandse leerlingen zoeken. Andere universiteiten bieden – met succes – bredere opleidingen aan. Stel je voor dat we bijvoorbeeld samen met Biotechnologie, Voeding en Gezondheid en Levensmiddelentechnologie zo’n bredere opleiding zouden hebben. Dan volgt een student eerst vakken van verschillende richtingen en kan hij daarna bewuster kiezen voor wat hij écht leuk vindt.
‘Maar ook een brede opleiding moet de diepte ingaan. Wij zijn de enige opleiding Food Technology op academisch niveau in Nederland. Als dat straks niet meer op een diploma staat, doet dat wel pijn.
‘Doordat opleidingen in Wageningen veel vakken delen, is het momenteel al een gigantische puzzel om een vak op een ander moment aan te bieden. Dan moet bij alle andere opleidingen waar dat vak wordt gegeven en de leerstoelgroepen die de vakken verzorgen, ook alles op de schop. Stel je eens voor wat er dan bij komt kijken om twee, drie of vier opleidingen samen te voegen in één nieuw ontworpen curriculum. Kortom: ik snap de keuze om opleidingen samen te voegen heel goed, maar ik denk wel dat dit veel voeten in de aarde heeft.’
‘Als we de opleidingen samen sterker en toekomstbestendiger maken, is dat winst’
Renske van Dijk, teamleider studentenwerving
‘Ik vind het belangrijk dat we kritisch kijken naar ons opleidingsportfolio. We hebben veel opleidingen in verhouding tot onze studentenaantallen. Sommige opleidingen zijn klein en blijven krimpen, ook als studentenwerving er extra aandacht aan besteedt. Ondertussen neemt het aantal vwo-scholieren af en verschuiven hun interesses.
‘Studenten Communicatie en Life Sciences doen een relevante en waardevolle opleiding. Tegelijkertijd is er veel concurrentie van andere universiteiten en loopt de interesse bij studiekiezers voor alle communicatieopleidingen terug.
‘Ook hebben we meerdere opleidingen die zich op dezelfde doelgroep richten. Als we die krachten kunnen bundelen en opleidingen samen sterker en toekomstbestendiger maken, is dat winst.’
‘Ik zie onze opleiding niet zomaar fuseren met opleidingen met een minder fundamentele aanpak’
Ingrid Lubbers, docent Soil Geography and Landscape group.
‘Het is een goed idee om te kijken of we dezelfde inhoud kunnen aanbieden in minder opleidingen, want nu is er wel heel veel te kiezen. Opleidingen met overlap die weinig studenten trekken, kunnen misschien beter samen verder als brede opleiding.
‘Tegelijkertijd moeten we ons niet blind staren op aantallen, zoals een minimum van 80 studenten per opleiding. Zelf ben ik betrokken bij Earth System Sciences (voorheen bekend als Soil Water Atmosphere, red.), een opleiding met een fundamentele kijk op het landschap. Die trekt bijna nooit 80 nieuwe studenten, maar die opleiding zie ik niet zomaar fuseren met andere opleidingen met een minder fundamentele aanpak. Ook opleidingen zoals Bos- en Natuurbeheer, Landschapsarchitectuur en Marine Sciences hebben een eigen niche en trekken genoeg studenten. Het lijkt me beter als die zelfstandig verder kunnen.
‘Kortom: in grote lijnen een goed plan, maar laten we niet het kind met het badwater weggooien.’
‘Behalve het besluit te stoppen met Communicatie en Tourism, is het allemaal niet zo spannend’
Rolf Marteijn, opleidingsdirecteur Voeding en Gezondheid
‘De afgelopen twintig jaar hebben we vooral gekeken wat erbij moest komen. Soms moet je ook een stapje achteruit zetten om te zien of wat wij aanbieden nog past bij wie wij zijn en wat studiekiezers willen.
‘Levensvatbaarheid is belangrijk, maar ik denk dat het genoemde minimumaantal van 80 studenten te zwart-wit is. Als je een paar sterke opleidingen met veel studenten hebt, kunnen er ook een paar bestaan met minder instroom als we die thema’s belangrijk vinden.
‘Behalve het besluit om te stoppen met de opleidingen Communicatie en Tourism, is het allemaal niet zo spannend. Het is goed dat opleidingen worden uitgenodigd om mee te denken. In het plan wordt gemikt op 12 tot 16 bredere opleidingen, maar als er aan het einde van de rit straks 18 levensvatbare opleidingen zijn, is dat vast ook goed.
